الفعلُ المبنيُّ للمجهولِ في كتابِ إعرابِ القراءاتِ الشَّواذِّ لأبي البقاء العُكْبَريِّ دراسةٌ صرفيَّةٌ توجيهيَّةٌ

Authors : Kutaıba AL IBRAHIM, Yusuf KARATAŞ

Pages : 341-391

Doi:10.35209/ksuifd.1140713

View : 12 | Download : 3

Publication Date : 2022-12-31

Article Type : Research Paper

Abstract :Şâz kırâatlerin tevcihi, birçok âlimin ihtimâm gösterdiği önemli meselelerden biridir. Ebü’l-Bekâ el-‘Ukberî insert ignore into journalissuearticles values(ö. 616/1219); bu alanda eser telif edenlerden âlimlerdendir. O, şâz kırâatlerin tevcihi ve tefsirine dair bir kitap yazmış ve İ‘râbu’l-kırââti’ş-şevâz adını vermiştir. Böyle bir çalışmanın seçilmesindeki gaye, şâz kırâatleri tevcih etmede, açıklamada ve delil getirmede Ebü’l-Bekâ’nın takip ettiği yöntemin tespitinin yanı sıra ma‘lûm sîğadan mechûl sîğaya intikal eden bir fiilin geçirdiği anlam değişiminin tespiti ve kırâate etkisidir. Söz konusu kitabında edilgen şâz kırâatler incelenmiş, görüşleri tartışılmış ve sahih-mu‘tel ayırımı temelinde bazı örneklerin morfolojik tahlili yapılmıştır. Araştırmada betimsel ve analitik yöntem kullanılarak mezkur kırâatler tanımlanıp analiz edilmiş ve el-‘Ukberî\`nin onları yorumlama yöntemi tayin edilmiştir. Ayrıca şâz kırâatler derecelendirilmiş ve sahiplerine nispeti kritik edilmiştir. el-‘Ukberî\`nin yorumlamada birden fazla yöntem kullandığı ve ayrıca şâz edilgen fiillerin mütevâtir rivayetlerdeki malum kullanımlara nazaran ifade ettikleri anlam zenginliklerini açığa çıkardığı tespit edilmiştir.
Keywords : Arap Dili ve Belağatı, Morfolojik Tevcîh, Edilgen Mechûl, Fiil, Şâz Kırâat, Ebül Bekâ el Ukberî, İrabul Kırââtiş Şevâz Kitabı