Bitki Ekstrelerinde Oksidatif Stres Biyobelirteçleri için Yöntem Performansının Değerlendirilmesi ve Biyolojik Varyasyonlar: Metot Validasyon Çalışması

Authors : Erkan ÖNER, Ergul BELGE KURUTAS, İlter DEMİRHAN, Meltem GÜNGÖR

Pages : 965-973

Doi:10.18016/ksutarimdoga.vi.997048

View : 14 | Download : 4

Publication Date : 2022-10-31

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu çalışmada, bitki ekstrelerinde oksidatif stres biyobelirteçleri için yöntem performansının kabul edilebilirliğini değerlendirmek için biyolojik varyasyonlar ve analitik kalite spesifikasyonlarının saptanması amaçlandı. Araştırmada Silybum marianum (Deve Dikeni) ve Artemisia absinthium (Pelin Otu) kullanıldı. Bitkilerden 0.,1., 3., 5., 7., 15. ve 30. günlerde örnekler alındı. Bitki ekstrelerinde oksidatif stres biyobelirteçleri [katalaz (CAT) superoksit dismutaz (SOD) ve malondialdehit (MDA)] spektrofotometrik yöntemlerle ölçüldü. Her bir bitkinin kendi-içinde (CVI) ve bitkiler-arası (CVG) varyasyonlarından bireysellik indeksi (Bİ) ve referans değişim değeri (RDD) hesaplandı. Ayrıca analitik kalite spesifikasyonları olarak impresizyon, bias ve toplam hata hesaplandı. Çalışmamızda, Artemisia absinthium’a kıyasla Silybum marianum'da daha yüksek antioksidan enzim aktiviteleri (SOD ve CAT) ve daha düşük MDA düzeyleri tespit edildi (p<0.05). Bitkilerde MDA düşük bireysellik gösterdi ve MDA'nın CVI'sı CVG'den daha büyüktü. Bununla birlikte, CAT ve SOD güçlü bir bireysellik gösterdi, ancak bitkilerdeki CVI'ları CVG'lerden daha küçüktü. CAT ve SOD dışında, MDA analitinin RDD'leri, yüksek CVI nedeniyle nispeten daha yüksekti ve bu da daha yüksek bir RDD ile sonuçlandı. Ayrıca açıklanan metodoloji, tüm analitler için <%3.5 analitik CV ile bu hedeflere ulaşır. Bias ve toplam hata hedefleri sırasıyla %11.2-25.2 ve %8.93-27.6 idi. Bitkinin anormal bir fizyolojik süreçle sonuçlanan bazı nedensel ajanlar tarafından hastalandığını tahmin etmeye yönelik RDD konsepti, laboratuvar optimizasyonunu göstermede değerli bir araç olabilir. Ayrıca, bitkilerde oksidatif stres biyobelirteçlerinin ölçümleri için biyolojik varyasyona dayalı istenen kesinlik hedefleri, mevcut metodolojilerle elde edilebilir.
Keywords : Oksidatif Stres Biyobelirteçleri, Yöntem performansı, Biyolojik Varyasyonlar, Artemisia absinthium, , Silybum marianum