Adaptif Cepheler ve Çalışma Mekânizmalarına Göre Adaptif Cephe Sistemlerinin Örnekler Üzerinden İncelenmesi

Authors : İrem Nur Taş, Filiz Şenkal Sezer

Pages : 63-82

View : 56 | Download : 93

Publication Date : 2024-06-30

Article Type : Review Paper

Abstract :Yapı kabuğu iç ve dış ortam arasındaki enerji akışını kontrol edebilen arayüzler olarak binaların performansının iyileştirilmesinde önemli bir role sahiptir. Geleneksel cephe sistemleri genellikle statik olarak tasarlanmakta olup değişen çevresel koşulları ve kullanıcı beklentilerini karşılamada kısmen yetersiz kalmaktadır. Buna karşılık, adaptif cepheler (AF), iklim koşulları konusunda daha esnek olup, fiziksel çevre kontrolü bağlamında geçici değişikliklere yanıt verme olanağına sahiptir. İç mekân konfor koşullarını sağlamanın yanı sıra kentsel ısı adalarının önlenmesi, hava kirliliğinin azaltılması gibi çeşitli sorunların çözümünde dış mekân konforunun iyileştirilmelisini de olumlu yönde etkileyebilmektedir. Tüm bu avantajlara rağmen uluslararası ölçekte kullanımı yaygınlaşmaya başlayan ancak Türkiye’de daha az uygulama örneğine sahip adaptif cephelerle ilgili yeterli sayıda çalışma yer almamaktadır. Bu makalenin amacı adaptif cephe kavramını detaylı bir şekilde incelemek, güncel literatür özeti sunmak, çalışma mekânizmalarına göre çeşitli adaptif cephe sistemlerini uluslararası örnekler üzerinden inceleyerek adaptif cephe sistemlerinin performansını ortaya koymaktır. Çalışma kapsamında, öncelikle adaptif mimari ve adaptif cephe kavramlarına ilişkin mevcut ve güncel ulusal ve uluslararası literatür taranarak bir literatür analizi yapılmıştır. Analiz sonucunda, adaptif cepheler çalışma mekânizmalarına göre; Hidrolik, Pnömatik, Motor tabanlı, Malzeme tabanlı ve Enerji üreten sistemler olmak üzere beş ana başlıkta sınıflandırılmıştır. Sistemler ve her bir sisteme ait ikişer olmak üzere seçilen 10 örnek bina tanıtılarak adaptif cephe özellikleri bağlamında karşılaştırılmalı incelenmiştir. Yapılan literatür analizi ve karşılaştırmalar değerlendirildiğinde, 5 adaptif sistemin farklı avantaj ve dezavantajlara sahip olduğu görülmüştür. Bazı sistemler yüksek hassasiyet, hızlı tepki, verimlilik, düşük maliyet veya çevresel katkılar sunarken, bazıları kurulum ve bakım maliyetleri, enerji tüketimi ve kullanıcı müdahalesi gibi konularda çeşitli zorluklar içermektedir. Bu çalışma, adaptif cephelerin performansını iyileştirmek için her bir sistemin avantaj ve dezavantajlarını dikkate alarak uygun sistem seçiminin önemini vurgulamayı hedeflemektedir.
Keywords : Adaptif cephe, yapı kabuğu, çift cidarlı cephe, enerji verimliliği, kullanıcı konforu