BİR HAFIZA MEKÂNI OLARAK MÜZE: ANKARA ETNOGRAFYA MÜZESİ

Authors : Canan DURAL TASOUJİ

Pages : 129-143

View : 9 | Download : 11

Publication Date : 2013-06-01

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu çalışmada Ankara Etnografya Müzesi bir hafıza mekânı olarak değerlendirilmektedir. Ulus devletin inşa sürecinde aktarılmaya çalışılan tarih olgusu ve toplumsal hafızanın kurulduğu bir mekân olan müzelerde, kapitalist dünya düzeninin etkisi ile koruyup saklanan nesneler yaşadıkları yerden, zamandan koparılmakta ve inşa edilen ulusal kimliğe hizmet eder şekilde yeniden üretilmektedirler. Müzelerde yaşanan bu bağlamsızlaştırma faaliyeti ile sergilenen koleksiyonlar, sanat eseri olmaktan çıkıp raflarda ziyaretçilerini bekleyen metalara dönüşmüşler ve kitlelerin tüketimine sunulmuşlardır. Müzelerde, sergilenen, temsil nesnesi haline getirilen şeyler siyaseten yeniden anlamlar kazandırılıp yeniden üretilirken, müze nesneleri olarak kolektif belleğin unsurlarını canlı tutma görevini de yerine getirirler. Çalışmaya kapsamın Ankara Etnografya Müzesi sahip olduğu eserler ve koleksiyonlar, bunların nasıl sunulduğu, neler anlattığı ve aktardığının anlaşılması için biçimsel olarak incelenirken, müze ziyaretçilerinin gezi notları da doküman analizine tabi tutulmuştur. Ankara Etnografya Müzesi‟nde sergilenen nesnelerin anlatılarından koparıldığı göze çarpmaktadır. Sergilenen müze nesnelerinin tabii oldukları gündelik yaşamda içinde yaşadıkları bağlam ve taşıdıkları anlatıdan koparılarak kullanım değerlerinin ve ögesi oldukları maddi kültürün yok edildiği görülmüştür. Toplumsal hafızanın kurulduğu mekanlar olarak bilinen müzeler sergiledikleri eserlerin ününü ziyaretçi çekmek için promosyon aracı olarak kullanmakta, aynı zamanda kullanılmayan ve eski olarak gördükleri ölü nesneleri koruyup saklamak uğruna ait oldukları geçmişin izlerinden arındırarak belleğin çağıramayacağı kadar uzağa itmektedirler. 
Keywords : Müze, Müze nesneleri, Hafıza mekanları, Toplumsal hafıza, Ulus devlet