Bizans- Müslüman Arap Mücadelesinde Bir Cemaat: Pavlikanlar

Authors : Sultan GÜRSOY

Pages : 133-150

View : 17 | Download : 10

Publication Date : 2020-12-30

Article Type : Other Papers

Abstract :ÖZET Pavlikanlar, VII. yüzyılda bugünkü Erzurum’un güney batısında Mananalis bölgesinde ortaya çıkmış Hristiyan bir mezheptir. Hristiyan dininin dinsel inanç esaslarını yorumlamada Katolik kilisesi ile çatışırlar. Bu yüzden Heretik (sapkın) olarak adlandırılmışlardır. VII. yüzyılın ortalarında Suriye’de hapisten kaçan bir papaz yardımcısına yardım eden Mananalisli Constantine, bu yardımının karşılığında papaz yardımcısının verdiği kitap ile kendi görüşlerini yorumlar ve Pavlikan inancını ortaya çıkarır. Daha sonra Constantine Hristiyanlığın yeni modeli üzerinde çalışırken Colonea’nın (Şebinkarahisar) bir köyü olan Cibossa’ya gelir ve burada cemaatini kurar. Constantine’nin göreve başlama tarihi tam olarak bilinmese de 655 olarak kabul edilir. Pavlikanların İnanç özelliklerini şu şekilde sıralaya biliriz: 1. Vaftizi reddederler. 2. Bakire Meryem’in, Bakireliğini ve kutsallığını kabul etmezler. 3. Arafa inanmazlar. 4. Haç, ikona, aziz – azize resimleri, tütsü, mum, bunlar putperest inancıdır, İsa’nın öğretisine yabancıdır, kınanmalıdır. 5. Günah itirafını reddettiler. 6.Ruhban sınıfı ve hiyerarşisini reddederler. 7. Gösterişli kiliseleri reddederler, Kilisenin taş ve tahtadan değil, Evrensel Kilise olduğunu söylerler. Pavlikanların yayıldıkları coğrafya Kapadokya, Fırat havzası ve Kızılırmak civarıdır. Resmi Katolik Hristiyan inanç esaslarını reddettikleri için kiliseden, toplumda ayrılıklara neden oldukları için de devlet tarafından baskı ve zulüm gördüler. Kilise ve devlet tarafından baskı gören Pavlikanlar, dağlık bölgelerde yaşamak zorunda kaldılar. Pavlikanlar, VIII.–IX. yüzyıllar da Anadolu, X. yüzyılda Balkanlar da Bizans’ın dış siyasetinde önemli rol oynamışlardır. VIII. ve IX. yüzyıllar da kendi çıkarları doğrultusunda Müslüman Araplarla birlikte Bizans’a karşı savaştılar. IX. yüzyılda Müslüman Araplar’ın desteğiyle Bizans sınırında Divriği’de kısa süreli bağımsız bir devlet kurdular. Pavlikanlarla ilgili bugüne kadar yapılan çalışmalar dini hayatları üzerine yapılmıştır. Biz bu çalışmamızda Pavlikanların, dini hayatları kadar siyasi tarihlerinin de önemli olduğunu anlatmaya çalıştık.
Keywords : Bizans, Müslüman Arap, Anadolu, Hristiyanlık, Heretik