KATILIM BANKALARINDA SAT VE GERİ KİRALA İŞLEMİNİN FİRMALAR AÇISINDAN AVANTAJLARI VE İSTİSMAR AÇIKLARI

Authors : Aslan Şendoğdu, Fatih Kaya

Pages : 585-602

View : 53 | Download : 80

Publication Date : 2024-06-30

Article Type : Review Paper

Abstract :Katılım Bankalarının fonlama metotları dikkate alındığında, mal ve hizmet alımlarını fonlamak suretiyle, reel ekonomiyi finanse etmek işlevini yürüttüğü söylenebilmektedir. Katılım bankalarıyla çalışan müşterilerin nakit ihtiyacının giderilmesi için faydalanabileceği fonlama yöntemi alternatifi oldukça sınırlıdır. Bu alternatiflerden bir tanesi de finansal kiralama türlerinden kabul edilen sat ve geri kirala işlemidir. 6361 sayılı Finansal Kiralama, Faktoring ve Finansman Şirketleri Kanunu’na göre sat ve geri kirala işlemi yalnızca katılım bankaları, finansal kiralama şirketleri ve kalkınma ve yatırım bankaları tarafından gerçekleştirilebilmektedir. Yalın bir ifadeyle sat ve geri kirala; firmanın duran varlıklarında takip ettiği bir ürünü, finansal kiralama işlemini yapmaya ehil bir finansal kuruluşa satıp daha sonra o finansal kuruluştan tekrar kiralaması sürecidir. Çalışmanın amacı; katılım bankalarında sat ve geri kirala işleminin firmalar açısından avantajları ve sistemin istismar açıklarına odaklanmaktır. Bu bağlamda geniş bir literatür taramasıyla, önceden yapılan çalışmalardan bir derleme çalışması yapılmıştır. Ayrıca uygulamada yaşanan sorunlar ve istismar açıkları üzerine yoğunlaşılmıştır. Sonuç olarak sat ve geri kirala işleminin firmalara sağladığı avantajları iki temel noktada; ilki özellikle KOBİ’ler açısından faaliyetlerini sürdürmelerinde yetersiz kalan işletme sermayesini temin etmek ve mali tabloların iyileştirilmesi, ikinci olarak da satıcı ile kiralayan arasındaki alım-satım işleminin vergisel (özellikle Kurumlar Vergisi, KDV vb. çeşitli istisna) avantajlarından yararlanmak şeklinde toplayabiliriz. Makalenin özgün yönünde ise, sat ve kirala işleminin zayıf noktası olan istismar açıkları şeklinde ifade ettiğimiz mal kaçırmaya aracılık etmede, sistemin bir paravan olarak kullanılmış olmasına yaşanmış örnekler ile dikkat çekilmektedir.
Keywords : Sat ve Geri Kirala, Finansal Kiralama, Katılım Bankaları