Türk Siyasal Yaşamında Dönemsel Olarak Parti Sistemleri

Authors : Ahmet ERBAŞ

Pages : 119-138

Doi:10.21180/iibfdkastamonu.1119605

View : 9 | Download : 7

Publication Date : 2022-06-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Siyasi partilerin yapıları doğdukları koşullara, bulundukları ülkenin toplumsal yapısına göre heterojenlik gösterebilmektedir. Eylem, program ve yöntem açısından değerlendirildiğinde bunların benzer işlevleri yerine getirmekle birlikte aralarında farklılıklar söz konusudur. Kurucuların, temsilcilerin, seçmenlerin, örgütsel yapıların, ideolojilerin bu farklılaşmayı oluşturduğu söylenebilir. Dolayısıyla siyasal partiler her toplumda farklı biçim ve koşullarda bir arada bulunmaktadırlar. Sosyal, ekonomik, politik ve kültürel etkenlere bağlı olarak partilerin sayıları, etkileri, önemleri, birbirleri arasındaki ilişkiler ve iktidar stratejileri bir toplumdan diğer topluma göre farklılık göstermektedir. Bu bağlamda her siyasal rejimde kendi yapılarına özgü parti sistemlerinden bahsedilebilir. Bir toplumda siyasal, sosyal, ekonomik ve kültürel koşullara bağlı olarak değişebilen parti sistemi, siyasal sistemlerin işleyişini biçimlendiren, siyasal partilerin birbirleri arasında ve kendi içlerinde karmaşık ve karşılıklı ilişkiler ağını açıklayan bir bütün şeklinde açıklanmaktadır. Bu çalışmada Türkiye Cumhuriyeti devletinin kuruluşundan günümüze kadar siyasal yaşamında ortaya çıkan parti sistemleri göz önüne alınarak, dönemsel olarak bir ayrıma tutulmuş ve bu dönemlerdeki parti sistemlerinin oluşumu, nedenleri ve etkileri siyasal, toplumsal ve kültürel bakımlardan incelenmiştir.
Keywords : Siyasal parti, Parti sistemi, Türk siyasal yaşamı