Pergamon Kralı III. Attalos’un Bağışı ve Roma’nın Asya Eyaleti’nin Kuruluşu

Authors : Murat ORHUN

Pages : 275-324

View : 11 | Download : 8

Publication Date : 2018-05-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Tarihi kaynaklarda ilk kez Ksenophon’nun Anabasis’inde geçen Pergamon kenti, Kaikos Vadisi’nin (Bakırçay) kuzey yamaçlarında bir tepe üzerinde kurulmuştur. Büyük İskender’in ölümünü takiben Diadokhoi’nin mücadelesinde İpsos Savaşı’ndan (MÖ 301) sonra Lysimakhos’un kontrolüne geçen kentte Philetairos’un (MÖ 281-263) denetiminde Lysimakhos’a ait olan ganimetin bir kısmı muhafaza edilmiştir. Korupedion Savaşı’nda (MÖ 281) Lysimakhos’un ölmesinden, ertesi yılda Seleukos Nikator’un öldürülmesinin ardından Philetairos ve onun soyundan gelenlerin yönetiminde Pergamon Krallığı (MÖ 281-133) Hellenistik Dönem’in (MÖ 336-30) güçlü krallıklarından birisi olmuştur. Son Pergamon kralı III. Attalos’un (MÖ 138-133) seleflerinin deneyimleri egemen gücün nerede bulunduğunu ve durumu kontrol edebilecek yegane gücün Roma olduğunu göstermiştir. Bu nedenle, MÖ 133 de öldüğünde krallığın mülküne ve bununla birlikte, Batı Anadolu egemenliğine Roma’yı varis olarak atamıştır. Ancak, III. Eumenes adıyla krallığın verasetini engellemeye çalışacak olan Aristonikos bir isyan hareketine başlamış, bu isyanı bastıran Roma, Pergamon Krallığı’nın batı bölümünü Asya Eyaleti (Provincia Asia) olarak örgütlemiştir. Pergamon ve başka Batı Anadolu kentleri ise, bağımsız ve otonom olarak kalmışlardır.
Keywords : Pergamon, III Attalos, Vasiyet, Roma, Asya Eyalet