Azerbaycan Okullarında Tarih Egitimi: Sovyet İdeolojisinden Vazgeçiş ve Otoriter Yöntemlerin Sürdürülmesi

Authors : Anar EYYUBOV

Pages : 52-63

View : 14 | Download : 7

Publication Date : 2018-08-30

Article Type : Research Paper

Abstract :              Tarihin üç yönü vardır: Bilim, ırsilik (bilgi ve tecrübelerinin yeni nesle aktarılması) ve ideoloji ( seçici değerlerin tebliği ). Göreceli objektiflik bu üçü arasında denge sağlar. Sovyet döneminde ideolojik boyutun mutlak üstünlüğü, hatta bilime ve ırsiliğe aykırı olacak, zarar vuracak düzeyde idi. Sovyet İmparatorluğu'nun sınırları içerisinde olan Azerbaycan'da da tarih bilimi ve öğretimi ideolojinin elindeydi. Bağımsızlık döneminden itibaren tarih eğitiminde komünizme özgü sınıfsal ideolojinin tebliğinden vazgeçilmiştir. Fakat yaklaşımın değiştirilmesi zaruriyetinin fark edilmemesi, tarihteki ideolojik boyutun rolünün azalmaması sonucunda, sadece yeni bir ideoloji ile değiştirilmesi gerçekleşmiştir.            Ermenistan'ın Azerbaycan'ın topraklarının bir kısmını Rusya'nın sivil desteği ile işgal etmesi, Azerbaycan'da tarihin öğretiminin genel çerçevesini etkilemiş ve onun ideolojik eğitiminin organik bir parçasına dönüşmesine sebep olmuştur. Tarihle ilgili tartışmaların, "kim benimle değilse, o, benim düşmanımdır" ilkesi ile yürütülmesi,  tarihi şahsiyetlerin faaliyetlerinin modern ideoloji boyutlar itibariyle değerlendirilerek, tarihi şahsiyetin döneminin siyasi, ekonomik, sosyal, kültürel yönlerini görmezden gelerek onlara şu ve ya diğer damgayı vurmak, öğrencilere tek taraflı ve alternatif yaklaşıma yer bırakmayacak şekilde sunulması halen devam etmektedir.             XXI. yüzyılın başlarında Azerbaycan'da okullarda kullanılan tarih kitaplarında yaşanan bazı küçük değişiklikler, ideolojik nedenleri göz önünde bulundurularak yapılmıştır. Ders kitaplarının sayfalarının azalması, eğiliminin varlığı koşullarında her türlü materyallerin çıkarılması, değiştirilmesinin bilimsel esaslarının açıklanmaması ve genellikle, geniş kamuoyuna izah edilmemesi de çok önemli sorunlar arasındadır.Bu çalışmada ana çelişki doğuran olaylar ve kimliklere dair örneklerin gözden geçirilmesi ve analiz i yapılmıştır.
Keywords : Tarih eğitimi, ideolojik yaklaşım, otoriter, narrator