18. Yüzyılın Ortalarında Osmanlı Taşrasında Görülen Kanunsuzluklar ve Şikâyetler:İznik, Yalakabad ve Görele Kazaları Örnekleri

Authors : Mustafa KAYA

Pages : 137-151

View : 12 | Download : 8

Publication Date : 2018-08-30

Article Type : Research Paper

Abstract :  Bazen cana ya da mala kastetmek,  bazen de zor kullanmak şeklinde ortaya çıkan bireysel ya da toplu kanun dışı hareketler, 18. yüzyıl Osmanlı toplum hayatında da sıklıkla görülmüş olup,  yapılan şikâyetler neticesiyle devlete intikal etmiş ve bunun neticesinde de çözüm arayışına gidilmiştir. Bu çalışmada da, 18. yüzyılın ortalarında Kocaeli sancağına bağlı İznik, Yalakabad ve Görele kazalarında görülen kanunsuzluk hareketlerinin ortaya çıkışı,  gelişimi ve sonuçları Anadolu Ahkâm defterlerindeki örneklerin analiz edilmesi yoluyla incelenmiştir. Üzerinde çalışılan iki ve üç numaralı Anadolu Ahkâm Defterlerinde, adı geçen kazalarla ilgili kanunsuzluk hükümleri, kategorilere ayrılmış ardında da tablolar oluşturularak irdelenmiştir. Yapılan bu analiz neticesinde, şikâyetlerin devlet memurlarının kanunsuzlukları ile toprak mülkiyetine yapılan müdahalelerle ilgili kanunsuzluklar üzerinde yoğunlaştığı görülmüş olup, bunlarla beraber toplam 12 adet kanunsuzluk türü saptanmıştır. Çalışmada ayrıca,  mağdurların haklarını arama ve suçluların cezalandırılmaları için şikâyet haklarını kullanma hususunda, bilinçli ve istekli oldukları görülmüştür. Bunda, devletin şikâyetler karşısında çözüm odaklı yaklaşımı, halkı hak arama konusunda motive eden önemli bir unsur olmuştur.
Keywords : Kanunsuzluk, 18 Yüzyıl, Ahkâm Defteri