Sumer ve Türk Dilleri Arasındaki Söz Dizimi ve Bazı Eklerin Benzerlikleri Üzerine Bir Değerlendirme

Authors : L. Gürkan GÖKÇEK, Oğuzhan ABACI

Pages : 231-253

View : 16 | Download : 12

Publication Date : 2018-12-28

Article Type : Research Paper

Abstract :Sumerliler eski Mezopotamyanın kadim kavimlerinden biridir. Aşağı yukarı 3200’lerde yazıyı bularak medeniyet tarihinin en önemli keşiflerinden birini yapmışlardır. Kullandıkları çivi yazısı kendilerinden sonra gelen birçok kavim tarafından benimsenmiş ve böylece Ön Asya dünyasının birçok bilinmeyeninin gün ışığına çıkmasına vesile olmuşlardır. Sumerlilerin dilleri üzerinde yapılan araştırmalar Sumercenin eklemeli dillerin en eski temsilcisi olduğunu ortaya çıkarmıştır. Yine Elamlıların, Anadolu’da Hurrilerin ve Hattilerin, MÖ 1. Binyıl’da Doğu Anadolu’da yaşayan Urartuluların Sumerce gibi eklemeli bir dil yapısına sahip oldukları anlaşılmaktadır. Günümüz toplumlarının dillerinden Moğolcanın, Fincenin, Macarcanın ve Türkçenin de aynı kökten geldiği görülmektedir. Bununla birlikte Sumerce’den Türkçeye geçen pek çok kelime bulunmaktadır. Türkçeye yansıyan unsurlar sadece kelimerle sınırlı değildir. Bazı gramer kurallarının da Türkçe ile benzerlikleri söz konusudur. Sumerce henüz tam olarak anlaşılmamakla beraber, bu dil üzerinde yapılan araştırmalar devam etmekte ve yeni bulgular ortaya konmaktadır. Sumerce’de, bir ismi niteleyeceği zaman sıfatların genellikle isimden sonra kullanıldığı görülse de Türkçedeki yapıya benzer durumlarla da karşılaşırız. Bunun haricinde ismin hal eklerinin benzerlikleri söz konusudur. Sumerce’de ismin varış halinin eki olan, zaman ifadelerine “kadar” anlamı katan -še/-eše ekinin Türkçede de nerdeyse aynı şekil ve görevle kullanıldığı görülmektedir. Tamlama eki olarak kullanılan -ak ekinin durumu da bundan farklı değildir. Yönelme eki -ra, çıkma veya ayrılma hal eki -ta, bulunma hal eki -a, yön gösterme halinin eki, denkleştirme (veya benzetme) halinin eki olan -gim de bunların Türkçe karşılıkları ile benzerlik gösteren unsurlardır.
Keywords : Sumerce, dil, dilbilgisi, sıfatlar, ismin halleri