Derleme Sözlüğü İle Tarama Sözlüğü’ndeki Bitki Adlarının Karşılaştırılması

Authors : Şeyma BORAZAN

Pages : 1700-1768

View : 17 | Download : 11

Publication Date : 2019-09-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Türkçenin zengin söz varlığının önemli ögelerinden olduğu düşünülen bitki adları, Türk kültürünü tanımak açısından önemlidir. Çünkü Türkler, tabiatın bir parçası olan ve dilimizde önemli oranda yer tutan bitkilerden gıda olarak tüketimde, tedavide ve daha birçok alanda çeşitli şekillerde yararlanmışlardır. Derleme Sözlüğü 1932-1960 yılları arasında yurdumuzun farklı bölgelerinde halk ağzından sözlerin derlenmesiyle oluşturulmuştur. Tarama Sözlüğü ise 1943-1957 yılları arasında yayınlanmış, 13. yüzyıldan günümüze kadar Türkiye Türkçesiyle yazılmış 227 eser taranarak oluşturulmuş Türkçe sözlerin sözlüğüdür. Yansıttığı ağız özellikleri açısından zengin olan ve kavram çeşitliliği ile dikkat çeken Derleme Sözlüğü Türkiye’nin kültür ögelerinin aynası olan bir çalışmadır. Tarama Sözlüğü ise Eski Anadolu Türkçesinin söz varlığını yansıtması bakımından büyük önem taşır. Türk Dili ve Edebiyatı sahasında yapı taşı niteliğinde olan bu iki sözlük çalışmamıza kaynaklık etmektedir. Sözlü ve yazılı dilin kullandığı ortak bitki adlarındaki kesişen ve farklılaşan anlamların tespit edilmesi çalışmamızın konusunu oluşturmaktadır. Bu çalışmada Tarama Sözlüğü’nden yola çıkarak Derleme Sözlüğü’ndeki bitki adları taranmış, birbirleri ile karşılaştırılmış, elde edilen veriler bu iki sözlüğe yansıyan yönleriyle ortaya konulmuştur. 
Keywords : Tarama Sözlüğü, Derleme Sözlüğü, , Eski Anadolu Türkçesi