17. Yüzyıl Osmanlı Düşünce Hayatında İbn Haldun Etkisi: “Tarih-i Naima Örneği”

Authors : Ayşe BEDİR

Pages : 2383-2406

View : 11 | Download : 7

Publication Date : 2019-12-31

Article Type : Research Paper

Abstract :İbn Haldûn tarih, sosyoloji, siyaset gibi konularda Osmanlı tarihçi ve düşünürleri tarafından takip edilmiştir. Özellikle 16. yüzyılın sonlarına doğru İmparatorlukta ortaya çıkan sorunlar karşısında Osmanlı siyaset anlayışı, İslam dünyasının siyaset geleneğini etkileyen İbn Haldûn’un tarih ve toplum görüşüne, özellikle de örnekleri Antik dönemlere uzanan organizmacı toplum teorisine başvurmuştur. Bu bağlamda Osmanlı tarihçileri arasında onun görüşlerinden belirgin şekilde etkilenen şahsiyetlerden biri de Mustafa Na’îmâ’dır. Bu çalışmada İbn Haldûn’u takip eden bir 17. yüzyıl Osmanlı düşünürü olan Na’îmâ’nın çeşitli konular üzerindeki görüşleri, Arap mütefekkirle benzerlikleri ve farklılıkları üzerinde durulmuştur. Bu çalışmada her iki düşünürün şahsiyetleri ve eserleri hakkında kısa bir bilgi verildikten sonra tarih felsefesi, toplum ve devlet anlayışı gibi konulardaki fikirleri incelenmiştir.
Keywords : Osmanlı Siyaset Düşüncesi, İbn Haldûn