Nadir Şah Əfşar “Karmelitlərin Xronikası”nda

Authors : Sevinc MELİKZADE

Pages : 210-230

View : 13 | Download : 8

Publication Date : 2019-12-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Azərbaycan tarixinin mühüm tərkib hissəsi olan Azərbaycan Səfəvilər dövləti və onun süqutu, Nadir şah imperiyasının yaranması, öyrənilməsi vacib olan tarixi dövrlərdən biridir. XVIII əsrin əvvəllərində artıq Səfəvi dövləti zəifləmişdi. Belə bir dönəmdə ölkə qonşu dövlətlərin hücumuna məruz qaldı. Əfqanların üsyanı, dövlətin mühüm əhəmiyyətə malik hissəsi olan Azərbaycan vilayətinin Osmanlı və Rusiya arasında bölüşdürülməsi mövcud siyasi vəziyyəti daha da kəskinləşdirdi. Belə bir zamanda Xorasana köçürülmüş qızılbaş-türk əfşar sülaləsindən olan Nadir öz sərkərdəlik məharətini göstərərək, Səfəvi dövlətinin ərazi bütövlüyü uğrunda mübarizəyə başladı. Beş il ərzində əfqanları, rusları, türkləri ölkə sərhəddindən uzaqlaşdırdı. Nüfuzunu itirmiş Səfəvi dövlətinə son qoyaraq Əfşarlar dövlətinin əsasını qoydu. Məqalədə missionerlərin fəaliyyəti, baş verən siyasi hadisələri Avropaya hansı şəkildə çatdırmaları, ölkədəki xristianların vəziyyəti haqqında karmelitlərin yazdıqları araşdırılmışdır. Burada Roma papasının Nadir şaha yazdığı iki məktubu, Nadir şah Hindistanda olarkən oğlu Rzaqulunun xristianlara bir sıra imtiyazlar verməsi haqqında maraqlı məlumatlar vardır. Nadir Şah Əfşarın dini ishahat keçirərək İslamda məzhəb ayrı-seçkiliyinə son qoymağa cəhd etməsi, bu məqsədlə Osmanlı imperiyasına elçi göndərməsi, bütün dinlərin müqəddəs kitablarının farscaya tərcümə etdirməsi haqqında karmelitlərin məlumatları araşdırılmışdır.
Keywords : Karmelit Xronikası, Roma Papası