Elmalılı Hamdi Yazır’ın Parlamento Faaliyetleri ve Ulûhiyet Görüşü

Authors : Fatma PINAR

Pages : 129-154

View : 10 | Download : 9

Publication Date : 2020-03-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Son devir İslâm âlimlerinden biri olan Elmalılı Hamdi Yazır, gerek siyasi gerekse ilmi kişiliğiyle yirminci yüzyıl Türkiyesi’nde aktif rol oynamış önemli isimlerden biridir. Elmalılı şeriatla uygun bir meşrutiyet tarzı ortaya koyabilme hedefinde olmuş ve bu hedefe ulaşabilmek gayesiyle II. Meşrutiyet döneminde Antalya milletvekili olarak meclise girmiştir. Milletvekili olarak siyasi alanda Kanun-i Esasi’nin değiştirilmesi gibi daha birçok hususta önemli roller üstlenmiştir. Siyasi kimliğinin yanı sıra, geniş kültürlü bir mütefekkir olan Elmalılı birçok eser kaleme almıştır. Bu eserlerden en hacimlisi onun Hak Dini Kur’an Dili isimli meşhur tefsir çalışmasıdır. Bu eserinde o, ulûhiyet gibi birçok kelâmî meseleye de temas etmiştir. Bu çalışmada Elmalılı’nın parlamento faaliyetlerinin yanı sıra onun ulûhiyete ilişkin görüşlerine de yer verilecek ve böylece hem siyasi hem de kelâmî kişiliği tespite çalışılacaktır. İki ana bölümden meydana gelen bu çalışmanın ilk bölümünde Elmalılı’nın parlamento faaliyetlerine Başbakanlık Cumhuriyet Arşivi ve TBMM Arşivi’nden istifade edilmek suretiyle değinilecektir. İkinci bölümde ise Elmalılı’nın ulûhiyet görüşleri Hak Dini Kur’an Dili adlı çalışmasından hareketle açıklayıcı ve zaman zaman karşılaştırmalı bir yöntem kullanılmak suretiyle takdim edilecektir.
Keywords : Elmalılı Hamdi Yazır, TBMM, Hak Dini Kuran Dili