Latifi Projesi Kapsamında Âşık Sıdkî Baba’nın Şiirleri Üzerine Dijital Bir İnceleme

Authors : Ayşe DALYAN, Evrim DALYAN

Pages : 2032-2053

View : 12 | Download : 10

Publication Date : 2020-12-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Âşık Sıdkî Baba, 1865-1928 tarihlerinde yaşamış bir Bektaşî şairi olarak tanınmaktadır. Şiirlerinde Sıtkı veya Pervane mahlasını kullanmıştır. Şairin bir Divanı ve Nasihatnâme ile Mevalid-i Aşk adlı iki mesnevisi bulunmaktadır. Bu çalışma, Latifi Projesi kapsamında üretilen bir makaledir. Çalışmada bu bağlamda yeni oluşturulan metin inceleme yöntemlerinin kullanılmasıyla şiirlerin bilgisayar programları ile incelenmesine dayanacaktır. Bu üslup araçlarından biri Japonya’da Waseda Üniversitesinin Fen Bilimleri ve Mühendislik Fakültesi İngiliz Dili Eğitimi Merkezinde Dr. Laurence Anthony tarafından aslen İngilizce’nin gramer yapısına uyarlanmış “AntConc”tur; ikincisi Jane Austen ve William Shakespeare’in üslubunun anlaşılması için oluşturulan “Voyant Tools”dur. Çalışmada son olarak Latifi Projesi kapsamında Osmanlı tezkire yazarı Latîfî’nin üslubunun anlaşılması için oluşturulan “Exclude Select Vocabulary Program” kullanılacaktır. Bu programlar aracılığıyla Âşık Sıdkî Baba’nın 50 şiiri değerlendirilecek, çözümlenecek ve görselleştirilecektir. Böylece, Âşık Sıdkî Baba’nın şiirlerinde en çok tercih ettiği kelime listesi, bu kelimelerin diğer kelimelerle kurduğu ilişkileri ve yine bu kelimelerin köken bilgileri (Arapça, Türkçe gibi) vb. unsurlar saptanacaktır. Saptanan sayısal veriler yukarıda bahsi geçen bilgisayar programlarının sağladığı görselleştirme araçları ile grafiklere dönüşecektir. Dolayısıyla bilgisayar destekli dil inceleme sistemleri aracılığıyla Âşık Sıdkî Baba’nın şiirlerindeki şaire has kelime kullanımının somut verilerine ulaşılacaktır.
Keywords : Aşık Sıtkı Baba'nın 50 Şiiri, Latifi Projesi, Bilgisayar Destekli Dil İncelemesi