Pezdevî’nin Hilâfet Teorisinin Temel Dayanakları

Authors : Fatma PINAR

Pages : 2608-2634

View : 14 | Download : 8

Publication Date : 2020-12-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Mâverâünnehir bölgesinde imamların imamı olarak bilinen Ebü’l-Yüsr el-Pezdevî, on ikinci yüzyılda yetişmiş önemli İslâm âlimlerinden biridir. Birçok kelâmî meseleyi anlaşılır bir forma sokmak suretiyle Mâtürîdiyye’nin sistemli bir mezhep olarak gelişmesinde önemli bir yeri olan Pezdevî’nin üzerinde hassasiyetle durduğu konulardan biri de hilâfettir. Hz. Peygamber’in (s.a.v.) vefatından sonra İslâm âleminde ilk ciddi ihtilaf olarak bilinen hilâfet meselesi Havâric, Mürcie ve Şîa gibi fırkalarının ortaya çıkmasına zemin hazırlamıştır. İslâm düşünce tarihinde ayrışmalara sebebiyet verecek kadar mühim olan bu meselede, tartışmanın çıkış noktası, tarafları, tarafların görüşleri ve görüşlerini temellendirmede dayandıkları delillerin tespiti bu çalışmanın temel amacıdır. Ayrıca ünlü Mâtürîdî kelâmcısı Pezdevî’nin perspektifinden hilâfet meselesinin tespiti de Mâtürîdîyye’nin hilâfet görüşünü tespit ve temellendirme noktasında bu çalışmayı önemli kılan bir diğer husustur. Zira Mâtürîdîyye mezhebinin kurucusu olan Mâtürîdî, mezhebin temel prensiplerini belirlediği “Kitâbü’t-Tevhîd” isimli eserinde hilâfet meselesine yer vermemiştir. İşte bu gerekçelerle araştırmaya değer bulduğumuz bu konuyu Pezdevî’nin “Usûlü’d-Dîn” isimli eserinden hareketle, açıklayıcı ve zaman zaman karşılaştırmalı bir yöntem kullanmak suretiyle sunmaya çalıştık.
Keywords : Hilâfet, Halife, İmam