تحلیل سبک‌شناسانۀ دو نامۀ سلطانی کتاب ریاض الانشاء

Authors : حسنیه رشیدی فیض آباد, علیرضا حاجیان نژاد

Pages : 2555-2577

View : 11 | Download : 12

Publication Date : 2020-12-30

Article Type : Research Paper

Abstract :دوره تیموری با این‌که از جهت کیفیت آثار، در شمار ادوار برجسته ادبی ایران نیست، اما از جهت بسیاریِ ادیبان و شاعران و گسترش ادب، دوره‌ای ممتاز و شایان توجه به شمار می‌رود. مترسلان و منشیان در حفظ شیوۀ پیشینیان خود کوشش و آثاری متکلفانه خلق می‌کردند. رقابت در آوردنِ آرایه‌های ادبی و الفاظ عربی، درواقع در اواخر قرن هفتم و اوایل قرن هشتم به اوج خود رسید. یکی از مهم‌ترین انواع نوشته‌های این دوره، منشآت عمادالدین گاوان است. در این پژوهش، ابتدا سیرِ تحول نامه‌های دیوانی از پیش از اسلام تا دورۀ تیموری بررسی شده است؛ سپس نامه‌های کتاب ریاض الانشاء به دو بخش سلطانی و غیر سلطانی تقسیم شده است. در این مرحله، دو نوع از نامه‌های سلطانی مشخص شده است: 1. نامه‌های سلطانی‌ای که هر دو طرف آن پادشاه است؛ 2. نامه‌های سلطانی‌ای که منشی برای سلطان نوشته است. نامۀ شماره 86 برای گروه اول و نامۀ شمارۀ 62 برای گروه دوم انتخاب شده است. درنهایت این دو نامه ازنظر ارکان نامه‌های سلطانی و ویژگی‌های سبکی مقایسه خواهد شد. تفاوت‌های مهمی میان سبک این دو نوع نامۀ سلطانی وجود دارد: طول نامه‌ها، میزان استفاده از آرایه‌های مختلف بیانی و بدیعی، نکات زبانی و نحوی، مهم‌ترین تفاوت‌های این دو نامه است.
Keywords : نامه‌نگاری, عمادالدین گاوان, ریاض الانشاء