II. Dünya Savaşı'nda Türkiye'nin İaşe Tedbirleri: İhtikârla Mücadele

Authors : Cevdet TEKE

Pages : 179-197

View : 13 | Download : 7

Publication Date : 2021-03-30

Article Type : Research Paper

Abstract :II. Dünya Savaşı döneminde, savaşa girme ihtimalini göz önünde bulunduran Türkiye, hem uygulanan metotlar, hem de az gelişmişliğin tabii neticesi olarak ağır koşullarla karşı karşıya kaldı. II. Dünya Savaşı’nın başlamasını müteakip Türkiye’yi her an tehdit eden harp vaziyetiyle karşı karşıya kalma durumu ve ithalat imkânlarının daralmasıyla birlikte gereksinimlerin iç pazardan tedarik edilmesi zorunluluğu, iktisadın tüm kademelerinde yeni bir devlet müdahalesini beraberinde getirdi. Tabii bu müdahalenin boyutu, Türkiye’nin ekonomik gelişmişlik seviyesi ile doğru orantılı bir şekilde gelişti. Savaş yıllarında, iki farklı ekonomi politikasının uygulandığı görülmektedir. 1939-1942 yılları arasında iş başında bulunan Refik Saydam Hükümeti, sıkı ekonomik tedbirlere başvururken, 1942-1945 yıllarındaki Şükrü Saraçoğlu Hükümeti ise fiyatları gevşetme yoluna gitti. Savaş dönemi boyunca gerek Saydam ve gerekse Saraçoğlu hükümetlerinin, ihtikârla mücadele hususunda vücuda getirdikleri murakabe sistemi, donanım eksikliği ve organizasyonlardaki bozukluklar sebebiyle büyük oranda ölçüsüz bir şekilde yürütüldü. Üretim yerine, sorunları hafifletme yoluna gidilmesi, sorunları tamamıyla çözmeye yetmedi.
Keywords : II Dünya Savaşı, Türkiye, İaşe, İhtikâr