İstanbul Şadırvanları

Authors : Fatma SEDES

Pages : 1189-1211

View : 11 | Download : 7

Publication Date : 2021-09-25

Article Type : Research Paper

Abstract :Cami mimarisinin, han ve kervansarayların temel öğelerinden olan şadırvanlar, genellikle avlularının ortasında bulunan, çevresindeki musluklardan, ortasındaki fıskiyelerden su akan, çoğu kez, bir örtü (kubbe veya pramidal- konik çatı) ile kaplı abdest alma ve temizlik yerleridir. Plan itibariyle altıgen, sekizgen biçimlerinde olan şadırvanlar, bazen bir duvar üzerinde tek sıra halinde veya dikdörtgen formda olabilir. Hanlardaki örneklerde zeminde şadırvan, üst katta mescid olan tipolojik örneklere de rastlanmaktadır. Şadırvanın ortasında hazne veya havuz yer alır. Ana yapıyı çevreleyen saçakların altında dirsek genişliği mesafesinde musluklar ve bunların önünde akar’a bağlı su tekneleri, önlerinde taş veya ahşap malzemeden yapılmış oturma elemanları bulunur Geleneksel oymacılık, edirnekari, kalemkari, hat ve mermer işçiliğinin bitkisel ve geometrik motifleri saçaklar altlarında ve tekne kenarlarında gözlenmektedir. Bu çalışmada Osmanlı cami mimarisinin bütünleyici bir parçası olan şadırvanların, İstanbul’daki örneklerinden ve benzerlerinden bahsedilecektir.
Keywords : Şadırvan, Abdest yeri, Su yapısı, Geleneksel mimari