زمینه‌های خاطره در رمان آتش به اختیار

Authors : Mahmood HADDADIAN, Habibullah ABBASİ

Pages : 87-106

View : 154 | Download : 142

Publication Date : 2022-05-31

Article Type : Research Paper

Abstract :خاطره‌نویسی یکی از انواع ادبی و شکلی از نوشتار است که در آن نویسنده، خاطرات خود یعنی وقایعی را که در زندگی‌اش روی داده و در آنها نقش داشته یا شاهدشان بوده، بازگو می‌کند. خاطره‌اندوز با زاویه دید خود با حوادث روبه رو شده و با گذشت زمان، آنها را در ذهن انباشته و با تکیه بر توانایی و هنر نویسندگی خود آنها را بازآفرینی می‌کند. همین متغیرها است که می‌تواند خاطره را در فرآیند دگردیسی، از روایت ساده یک حادثه تاریخی به اثر ادبی خواندنی و ماندگار تبدیل سازد. با شروع جنگ عراق علیه ایران، بسیاری از رزمندگان ایرانی به نوشتن خاطرات و یادداشت‌های روزانه اقدام کردند. این خاطرات و یادداشت‌ها، ضمن بیان احساسات و افکار آنان در حکم مستندات تاریخی، برای تبیین واقعیت‌های جنگ و نیز خلق داستان مورد استفاده قرار گرفته و می‌گیرند. به همین سبب رمزگشایی از فرآیند دگردیسی خاطره به داستان در ادبیات پایداری، مسئله‌ای است که تحقیق و پژوهش در آن، ضمن تدوین و تعریف اصول و قواعد دگردیسی خاطره به داستان، زمینه‌ساز موفقیت هرچه بیشتر نویسندگان برای خلق این گونه آثار خواهد بود. در این پژوهش دگردیسی خاطره به رمان را با تکیه بر رمان آتش به اختیار، نوشته‌ محمدرضا بایرامی، مورد واکاوی قرار خواهیم داد. نتایج پژوهش نشان می‌دهد آتش به اختیار دارای شاخصه‌هایی همچون گفتگو، صحنه‌آرایی، حرکت در زمان، جریان سیال ذهن و ... است که توانسته این اثر برخاسته از خاطره را به اثری ادبی تبدیل کند و به آن ماهیت ادبی_داستانی ببخشد.
Keywords : ادبیات دفاع مقدس, رمان, خاطره, دگردیسی