Rize’de Yaşanan Aşayiş Sorunuyla İlgili Birer İhbarname ve Layiha Örneği (1909-1911)

Authors : Özay YILDIRIM

Pages : 107-135

View : 172 | Download : 274

Publication Date : 2022-05-31

Article Type : Research Paper

Abstract :Osmanlı Devleti’nde Meşrutiyet’in yeniden ilanından sonra ülkede her alanda yeni ümitler filizlenmiştir. Ancak bu dönemde Rize’de asayiş sorunu bir türlü giderilememiştir. Osmanlı Hükümeti, halkın sonu gelmez şikâyetleri üzerine bölgeye yeni mutasarrıflar atayıp, geçici asker sevk ederek sorunların üstesinden gelmeye çalışmıştır. Ancak geçici askerlerin sorunları kısmen yatıştırıp geri çekilmesi üzerine bölgede asayiş yeniden bozulmuştur. Bu çalışmada Rize’de görevli ismi belirsiz bir Redif Yüzbaşısı tarafından Osmanlı matbuatına atfen yazılan bir İhbarname ile Rize Mutasarrıfı Reşit Bey tarafından Osmanlı Hükümeti’ne sunulan bir Layiha transkript edilerek bölgedeki asayiş sorununun sebepleri saptanmaya çalışılmıştır. Bu iki belgenin tutarlılığı ve doğruluğunu ölçmek için halkın bu dönemde merkeze gönderdiği telgraflara da çalışmada yer verilmiştir. Çalışmada konuyla ilgili belgelerin analizi yapılmış ve olaylar kronolojik bir sıra ile ele alınmıştır. Sonuç olarak bölgedeki asayiş sorununun en önemli sebebinin bölgede asayişi sağlayacak, yeterli sayıda ve vasıfta kalıcı bir kolluk kuvveti bulundurulmaması olduğu anlaşılmıştır. 
Keywords : Rize, Asayiş Sorunu, Layiha, İhbarname