İngiltere’nin Emperyal Hedeflerinin Savunucusu Bir Kuruluş: Balkan Komitesi ve Osmanlı Devleti’nin Parçalanmasına Yönelik Bazı Faaliyetleri

Authors : Ayfer ÖZÇELİK

Pages : 435-469

View : 12 | Download : 7

Publication Date : 2022-06-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Sömürgecilikle dünya ekonomisini tek bir merkeze bağlayan, hâkimiyet ve etkisini dünyanın her yerine yayan Avrupa, sanayi devrimini gerçekleştirmiş, nihayetinde 19. yy’da büyük bir güce ulaşmıştır. Buna karşılık, Osmanlı Devleti için aynı yüzyıl büyük felaketler ve kırılmalar dönemi olmuştur. Zayıflayan ancak çok önemli jeopolitik alanları, geniş toprakları elinde bulunduran Osmanlı Devleti’ne yakıştırılan “hasta adam” sıfatı aslında önemli bir korkunun da dışa vurumu idi. Emperyalist hırsların doruğa ulaştığı bu tarihlerde Avrupa’nın önemli sorunlarından birisi Osmanlı Devleti’nin kontrollü yıkımı olmuştur. Bu çalışma, Balkanlar’da Osmanlı yönetimine ve Rus etkisine karşı, İngiliz emperyal çıkarlarının genişlemesi için faaliyet yürüten Londra Balkan Komitesi’ne odaklanmıştır. Komite uzun zamandır Osmanlı topraklarının paylaşılması konusunda büyük çabalar içinde olan ve İngiliz liberal emperyalistleri olarak tanımladığımız bir grubun mirasçısı olarak teşekkül ettirilmiştir. Türkçe yazında, hakkında çok az araştırma bulunan Balkan Komitesi ile ilgili özellikle de Balkan ülkelerinde bir hayli çalışma yapılmıştır. Dolayısıyla çalışmada bu kaynaklardan yararlanılmıştır. Türkleri Rumeli topraklarından ve Anadolu’dan sürme ideallerinin varisi bu kuruluşun amaç ve çalışmalarının kapsamı çok geniş bir zaman ve alana yayıldığı için, bu makalede komitenin bazı önemli faaliyetlerine değinilmiş, Balkanlar ve Makedonya sorunu vb. konuların ayrıntılarına girilememiştir.
Keywords : İngiltere, Balkan Komitesi, Osmanlı Devleti