Sürdürülebilir Bir Tasarım Kültürünün İzinde: İpekiş

Authors : Nezahat Belen, Nurcan Kutlu

Pages : 62-82

Doi:10.46868/atdd.2023.270

View : 169 | Download : 279

Publication Date : 2023-06-25

Article Type : Research Paper

Abstract :Türkiye Cumhuriyeti’nin yerli ve milli ipek dokuma fabrikalarından biri olan Bursa Dokumacılık ve Trikotaj A.Ş./İpek-iş; temelleri 1910 yılında, iki farklı dokuma fabrikasının birleşmesi ile başlamıştır. Asırlık bir çınar gibi Osmanlının son demlerindeki "Milli İktisat-Milli Sermaye” düsturu ile 1925 de faaliyetlerine başlamıştır. Zaman içerisinde hem Bursa’nın hem tüm Türkiye’nin tercih edilen ipekli dokumaları ve "İpekiş” markası ile kurumsallaşmıştır. 1930’larda ilk örneklerini bünyesine dâhil ettiği yünlü dokumalarını Yüniş ile 1940’ta resmen faaliyet alanına dâhil etmiştir. Çalışmamızda asırlık geçmişi ile ayakta duran İpek-iş’in başarısının nedenleri, çıktıları hem tarih hem de sanat ve tasarım tarihi açısından ele alınmıştır. Cumhuriyetin ilk yıllarında başlayan millileşmenin somut örneği olan İpek-iş fabrikası özelinde milli sermaye, milli tasarım kültürünün ve sürdürülebilirlik başlıklarında incelenmiştir. İncelemelerimiz; Cumhurbaşkanlığı Arşiv Belgeleri, süreli yayınlar, telif eserleri yanı sıra İpek-iş fabrikasının yetkilileri ve kısıtlı sayıda olsa da geçmiş dönemlerde çalışanlarla yapılan görüşmelerle, sözlü tarih metodu ile desteklenmiştir. Sonuç olarak İpek-iş, milli kültürün ve cumhuriyetimizin yüzyıllık ürün, üretim ve tekstil alanında gelişiminin, zaman içinde sürdürülebilir, kalıcı ve milli bir marka ile görünür olabildiğinin temsilcilerinden birisidir.
Keywords : İpek İş, Milli Sermaye, Ulusal Tasarım Kültürü, Sürdürülebilirlik