Safevi Seramiklerine Dair Bir Koleksiyon: Tebriz Azerbaycan Müzesi’ndeki Erdebil Seramikleri

Authors : Ayşe Ersay Yüksel

Pages : 137-162

View : 233 | Download : 246

Publication Date : 2023-06-25

Article Type : Research Paper

Abstract :Safeviler (1501-1736) hem mimaride hem de el sanatlarında ortaya koydukları eserlerle sanatsal etkileşime olan katkıları ve yarattıkları üslupların zenginliği ile İslam tarihinde öne çıkan devletler arasındadır. Bilhassa bu dönemde görülen seramik sanatında yenilikler İran seramik sanatında yeni bir evrenin kapısını açmıştır. Bu makalede Safevi seramikleri arasında büyük yer tutan mavi-beyaz, renkli sır ve seladonlardan oluşan bir grup eserin yer aldığı Tebriz Azerbaycan Müzesi koleksiyonunda yer alan Erdebil Şeyh Safiyüddin Dergâhı Çinihânesi kökenli seramik eserler tanıtılmıştır. Çin ve Timurlu etkisini taşıyan tabak, kâse, küp ve gülabdan gibi çeşitli formlardaki otuz civarında eserden oluşan bu özgün koleksiyon dönemin seramik sanatına dair zengin örnekler sunar. Tebriz Okulu olarak adlandırılan sanat ekolünün önemli örnekleri olan mavi-beyaz seramikler başta olmak üzere dönemin özelliklerini yansıtan seramikler sade bitkisel süslemeler ve yalın hayvan figürlerinden oluşan kompozisyonları ile dikkati çeker. Bu seramiklerin çoğunda Safevilerin sanat himayesini yansıtan kayıtlar olarak değerlendirilebilecek Şah Abbas vakfiyesine ait kitabeler vardır. Bu bağlamda makalede Tebriz Azerbaycan Müzesi’ndeki Erdebil kökenli Safevi devri seramikleri Tebriz Okulu ile ilişkilendirilerek, teknik, renk, desen ve üslup açısından değerlendirilmiştir.
Keywords : Safevi seramikleri, Tebriz üslubu, Erdebil Şeyh Safiyüddin Dergâhı ve Türbesi, Çinihâne, Sanat himayesi