Telfik’in İcma ile İlişkisi, Onun Gerçekleşme şekli ve Mezheblerin Buna Yaklaşımı

Authors : Sayit Tahir

Pages : 1121-1136

View : 94 | Download : 113

Publication Date : 2023-09-26

Article Type : Research Paper

Abstract :Telfik, bir meselede farklı olan iki veya daha çok görüşü bir araya toplamaktır. Yani aynı konu üzerinde mezheplerin farklı görüşlerini cemederek amel etmeye telfik denmektedir. İslam Hukukçuları genel anlamda telfik’in caiz olup olmaması noktasında görüş ayrılığına düşmüşlerdir. Telfik’i hükme bağlayan İslam Hukukçularının görüşlerini üç başlık altında toplamamız mümkündür: Telfik’e bütünüyle cevaz verenler, telfik’i tamamen batıl görenler ve onun caiz olmasına bazı şartlara bağlayanlar. Telfik’e tamamiyle batıl gözü ile bakan İslam Hukukçularının en önemli gerekçelerinden biri de onun icma’a aykırı olmasıdır. Telfik’in icma’a aykırı olup olmaması da yine bu başlık altında incelenmektedir. İcma’a aykırı olan telfik batıl görülürken aykırı olmayan ise sahih kabul edilmektedir. Senhuri, ne Ebu Hanife’nin ne de onun talebelerinin bu konu üzerinde durmadığını ifade etmiş, ilk kez bu konuda Kadı Necmeddin İbrahim bin Ali Tarsûsînin bahsettiğini belirtmiştir. Şafiilerden İmam Şafiinin, Kaffâl, Mâverdî, Gazzâli, Şirâzî, Rafiî, Nevevî ve Sübkî gibi hukukçuların konuyla ilgili bir şey söyledikleri bilinmemektedir. İbn Emîri’l-Hacc ve İzzüddin b. Abdüsselâm, telfîk yapıldığı takdirde hükmün bozulmayan bir durum ile karşılaşılmama şartını koşmuşlardır. Yine Şafiilerden Şihâbuddin Ahmed b. İmâdüddin Akfehsî, telfîk’in icma ile bâtıl olduğunu savunmuştur. Malikilerin müteahhir olan hukukçularına göre telfik i̇htilaflı bir konudur. Onların tercihe şayan görüşleri ise telfik’in caiz olduğu yönündeki görüşleridir. Bu çalışmada bütün bu ihtilaflarla beraber İslam Hukuk Ekollerinin konuya bakışları, bunun sebep ve gerekçeleri incelenmeye çalışılacaktır. Sonuç itibariyle İslam Hukukçuları telfik noktasında söz birliği etmemiş, bir kısmı tamamen geçerli görürken bir kısmı geçerli olmayı şarta bağlamış, diğer kısmı da tamamen batıl görmüştür.
Keywords : Mezheb, Telfik, Taklid, Müctehid, İcma