Para Vakıflarının Mevkufun Aleyhleri (Amaçları) Üzerine Bir Araştırma

Authors : Yakup Özsaraç

Pages : 1466-1501

View : 103 | Download : 111

Publication Date : 2023-11-03

Article Type : Research Paper

Abstract :Para vakıfları Osmanlı coğrafyasının hemen her köşesinde kurulmuş ve finansal yapı içerisinde etkisini sürdürmüş olan bir vakıf türüdür. Para vakıfları Osmanlı Devleti’nin son yüzyılında nicel olarak artış göstermiştir. Bu artış bir örneklem çerçevesinde 20. yüzyıl kapsamında vakıfların kuruluş belgeleri olan vakfiyeleri üzerinden incelenmiştir. Vakfiyelerde vakıfların ne için, nerede ve ne zaman kuruldukları gibi temel bilgilerin yanı sıra vakfın türünü ve özelliğini ifade eden bilgiler bulunmaktadır.. Vakıftan yararlananlara genel anlamda "mevkufun aleyh” denir. Bunlar vakfiyelerde hayrat kısmında belirtilen amaçlardır.Osmanlı İmparatorluğu, devletin idari sistemi ile ilgili olarak 1864’ten itibaren vilayet sitemine geçmiştir. İşte bu vilayet sistemi kullanarak, 20. yüzyılda kurulan para vakıfları, Anadolu ve Balkan coğrafyası kapsamında, dönemin vilayetleri ile ifade edilerek, bugünkü il ve ülke olan idari kısımlara göre sınıflandırılmıştır. Buradan seçilen örnekler, araştırılıp analiz edilmiş ve karşılaştırmalı bir gösterimde bulunulmuştur. Bu karşılaştırma para vakıflarının elde ettikleri gelirleri nerelere harcadıkları yani amaçları (mevkufun aleyhleri) tespit edilip karşılaştırılmıştır. Bu da bize bir finans kurumu olarak bilinen para vakıflarının kimleri finanse ettiğini göstermiştir.
Keywords : Vakıf, Para vakfı, Mevkufun Aleyh, Osmanlı Coğrafyası, Arşiv Araştırması