Şanghay İşbirliği Örgütünün Amacı ve Faaliyeti

Authors : Mahammad Alakbar-zada

Pages : 1845-1855

View : 69 | Download : 230

Publication Date : 2023-11-03

Article Type : Review Paper

Abstract :İkinci Dünya savaşı bittikten sonra Rusya ve Çin arasında yaşanan sınır anlaşmazlıklarını çözmek için bir araya geldikleri ikili anlaşmalar, daha sonra eski Sovyetler üyesi olan dört Türk Cumhuriyetinin de katılımı ile Avrasya`da ülkelerin sınır güvenliklerinin korunmasını amaçlayan bir kuruma dönüşmüştür. Tarihe Şanghay beşlisi kavramı ilk olarak 1996 yılında beş devletin güvenliğinin korunmasını amaçlayan anlaşmanın imzalanmasıyla çıkmıştır. Aynı zamanda örgütün kendine ait misyon ve vizyonları doğrultusunda Rusya ve Çin önderliğinde Kazakistan, Kırgızistan ve Tacikistan`ın olduğu Şanghay beşlisi, Özbekistan`ın dahil olmasıyla birlikte 2001 yılında Şanghay İşbirliği Örgütü`ne dönüşmüştür. Üye devletlerin sınırlarına ve özgürlüklerine saygı, bölgede olan terörizme karşı mücadele ana amaç edinilmiştir. Örgütün ana politikaları üye devletlerin ortak siyasetinden oluşmaktadır. Günümüzde Şanghay İşbirliği Örgütü, ABD liderliğinde olan Batı dünyasına karşı dengeli siyaset yürütmeyi istemektedir; bunun yanı sıra Rusya ve Çin arasında gerilimleri, anlaşmazlıkları dengeleyen unsur potensiyeline sahiptir. Örgütün toprak genişliği, ekonomi büyüklüğü ve nüfus bakımından daha da genişlemesi, Hindistan ve Pakistanın katılımıyla gerçekleşmiştir. Son yıllarda ise İran’ın tam üyelik statüsü onaylanarak üye ülke sayısı dokuz olmuştur. Bu çalışmada Şanghay İşbirliği Örgütü dahilinde Rusya-Çin ilişkileri ele
Keywords : Şanghay İşbirliği Örgütü, Avrasya, Rusya, Çin, Bölgesel Güvenlik