Baas Partisi Döneminde Irak-Suriye İlişkilerinin Özellikleri

Authors : Aida Bağirova

Pages : 1878-1892

View : 79 | Download : 73

Publication Date : 2023-11-03

Article Type : Research Paper

Abstract :Irak ve Suriyenin bağımsızlığını kazanmasından sonra kurulduğu ikili ilişkiler Baas Partisi’nin Suriye ve Irak’taki iktidarı döneminde yeni aşamaya geçmiştir. Her iki iktidar aynı ideolojik temele dayansa da, Baas’ın temel ilkelerini uygulamak bir yana, tam tersi karşılıklı ilişkiler karmaşıklığıyla dikkat çekmekte, ana çizgisini gerginlik ve bitmeyen rekabet oluşturmaktaydı. Irak ve Suriye’ni bir birine yaklaştırabilecek etkenler arasında parti-ortak ideoloji olabilirdi. Lakin 1966 yılında Baas Partisi’nde yaşanan kriz ve parçalanma, rekabeti daha da artırdı. İdeolojik çatışmalar, Arap dünyasında liderlik ve nüfuz mücadelesi, uluslararası, bölgesel ve devlet çıkarlarının karmaşık sistemi içinde çatışarak, aralarında uzun süreli gerginlik kaynağına dönüştü. Zamanla siyasi hırs, karşılıklı güvensizlik, lider düzeyinde şahsi düşmanlık vs., gibi durumlar, ilişkileri olumsuz yönten etkileyen etkenler listesine dahil oldu. Bu durum, Irak’ta Saddam Hüseyn’in iktidara gelmesinden sonra daha açık bir şekilde gözlemlenmeye başladı. İran-Irak savaşında Suriye’nin İran’ı desteklemesi ve Küveyt kirizi sırasında uluslararası koalisyonda yer alması, ülkeler arasındaki çatışmaları daha da derinleştirerek düşmanlık düzeyine yükseltti. Uygulanan uluslararası yaptırımlar sonucunda Irak’ın askeri ve ekonomik potansiyelinin zayıflaması, ilk olarak güç dengesini Suriye’nin lehine değiştirdi. 2003 yılı Irak’ta Baas rejiminin düşmesi ile Irak-Suriye ilişkileri yeni bir aşamaya geçse de, iki ülkeye özgü çatışmalar mevcutluğunu sürdürmekteydi. Savaştan sonra Irak’ta yaşanan olumsuz süreçler fonunda Suriye bu ülkedeki olaylara müdahale etme fırsatı elde etti.
Keywords : İrak, Suriye, Baas Partisi, Baas dönemi, ikili ilişkiler