Tek Parti Döneminde İktisadi Uygulamaların Doğu’ya Yansıması

Authors : Volkan Tunç

Pages : 1955-1977

Doi:10.46868/atdd.2023.577

View : 82 | Download : 125

Publication Date : 2024-01-23

Article Type : Research Paper

Abstract :Yeni Türk devletinin kurulmasıyla birlikte tam bağımsızlığın olmazsa olmazı olan iktisadi bağımsızlığın sağlanması için İzmir İktisadi Kongresi ve sonrasında da ülke genelinde ekonomik kalkınma hamleleri ve politikaları yürütülmeye başlanmıştı. Tarımsal alanda öncelikle aşar vergisinin kaldırılması, tohum ve hayvan ıslahı ile bunların dağıtımı, makineli tarıma geçiş, ziraat mektepleri ile toprak mahsulleri ofislerinin kuruluşu, sulama kanallarının yapımı ve tamiri, toprak reformu gibi uygulamalar gerçekleştirildi. Bununla beraber ticari hayatta ise benimsenen liberal ekonomi doğrultusunda bankacılık faaliyetleri ve kredi imkanları arttırılırken gümrük muafiyetleri ve sonrasında devletçilik ilkesi gibi birçok uygulama ve politika hayata geçirilmiş veya geçirilmeye çalışılmıştı. Tüm bu çalışma ve uygulamalara ülkenin %15’ini oluşturan Doğu’nun da katkı sunması topyekûn kalkınma hamlesi açısından bir o denli önem arz etmekteydi. Bu çalışma, 1923-1950 dönemleri arasında başta dönemin Başbakanı olmak üzere TBMM Başkanı, İktisat Vekili, Umum Müfettişleri ve Milletvekillerinin Doğu’da gerçekleştirdikleri tetkikler neticesindeki analizleri ve bu analizler sonrasında ortaya koymuş oldukları raporlar doğrultusunda mevcut hükümetin bölgenin kalkınması doğrultusundaki politikalarını ve uygulamalarını kapsamaktadır. Bu çalışmada Tek partinin uyguladığı genel ekonomik politikaların Doğu’da nasıl bir yansımasının olduğunu, uyguladığı ekonomik pratiklerin nasıl bir karşılık bulduğunu irdelenmesi amaçlanmaktadır.
Keywords : İktisat, Tek Parti, Tarım, Hayvancılık, Ticaret, Sanayi