Xəzər Dənizinin Adı Qədim və Orta Əsr Mənbələrində

Authors : İkram Ağasiyev

Pages : 462-471

Doi:10.46868/atdd.2024.667

View : 75 | Download : 597

Publication Date : 2024-04-02

Article Type : Research Paper

Abstract :Məqalə Xəzər dənizinin tarixi adlarının araşdırılmasına həsr olunmuşdur. Müəllif qeyd edir ki, Xəzər dənizi haqqında ilkin məlumatlar eramızdan əvvəl IX əsr Assuriya mənbələrinə aiddir. Qədim assuriyalılar bu dənizi “Gündoğan dəniz” adlandırmışlar. E. ə. V əsrdə yunan müəllifləri Hekatey Miletli və Herodot bu dənizi Kaspi və Hirkan dənizi adlandırmışlar. Min ildən artıq dövrdə bu iki ad ən işlək adlar olmuşdur. VI əsrdən başlayaraq dənizin şimal-qərb sahillərində Xəzər türk tayfaları məskunlaşmışlar və 969-cu ilədək burada Xəzər xaqanlığı mövcud olmuşdur. O dövrdən başlayaraq, Şərq ölkələrində və bir sıra Avropa ölkələrində dəniz Xəzər dənizi adlandırılmışdır. Ümumən, tarixi mənbələrdə Xəzərin 70-ə qədər tarixi adı çəkilir. Bu adlar içərisində türksoylu tayfaların və dövlətlərin adları ilə bağlı toponimlər üstünlük təşkil edir. Bu gün dünyada rəsmi olaraq, əsasən Xəzər və Kaspi adlarından istifadə edilir.
Keywords : Xəzər dənizi, xəzərlər, Herodot, Hirkan, Xvalın