Ağabeyim Ağa Cevanşir ve Heyran Hanım Dünbüli Şiirinde Gurbet Motifi

Authors : Lamiye Rahimova

Pages : 1025-1043

View : 74 | Download : 140

Publication Date : 2024-06-07

Article Type : Research Paper

Abstract :Farklı yüzyıllarda Azerbaycan klasik edebiyatının ufuklarında Mehseti Gencevi, Ağabeyim Ağa Cevanşir, Aşık Peri, Gevher Ağa, Heyran Hanım, Hurşudbanu Natevan, Aşık Besti, Fatma Hanım kemine gibi hanım şairler parlamıştır. Zengin sanat mirasına sahip olmalarına rağmen ne yazık ki, birçok değerli şairimizin edebî mirası çeşitli tarihi sebeplerden dolayı bize ulaşamamış veya yazıya geçirilememiştir. Böylesine zengin bir sanatsal kimliğe sahip kadın şairlerimiz arasında Ağabeyim Ağa Cevanşiri ve Heyran Hanım Dünbüli\'yi özellikle belirtmemiz gerekir. Çünkü bu iki kadın şairi birbirine bağlayan, vatan özlemiyle harmanlanmış gurbet hayatıdır. Geride bıraktıkları edebî miras, sadece eserlerinin değil hayatlarının da incelenmesi ve araştırılması açısından bizlere değerli malzeme sunmaktadır. Aynı zamanda, her iki şairin hayat hikayesi, vatanlarının devletçilik geleneği ve yabancı ülkelerce işgal durumu, siyasi gündemi, gelişme ve gerilemesi ile yakından ilgiliydi. Bu bağlamda Ağabeyim Ağa\'nın İran sarayında vatanının hürriyeti için verdiği mücadele ile Heyran Hanım\'ın memleketinin istikbali için verdiği mücadele paralellik arz etmektedir. Ağabeyim Ağa, Karabağ’ın Ruslar tarafından istilasının önüne geçebilmek için çeşitli yollar denemiş fakat bir sonuç alamamıştır. Öte yandan Heyran Hanım, Şehzade Abbas Mirza’nın Ruslarla yaptığı savaş sırasında Nahçivan’ın dağılmasına isyan etmiş elinden bir şey gelmeyince de üzülerek derdini mısralarla anlatmıştır. Aslında Ağa Beyim Ağa’nın ve Heyran Hanım’ın şiirlerinde gördüğümüz keder, hüzün, ıztırab yalnız özel hayatındaki facialardan dolayı değil, aynı zamanda halkının acı ve ağır hayatlarının da belirtisiydi.
Keywords : Karabağ, Gurbet, Ağabeyim Ağa, Heyran Hanım, Vatan