19. yüzyılda ABCFM Misyonerlerinin Osmanlı Ülkesinde Protestan Cemaati Oluşturma Çabaları

Authors : Neşe Coşkun Özturan

Pages : 3526-3540

Doi:10.46868/atdd.2024.828

View : 29 | Download : 53

Publication Date : 2024-11-29

Article Type : Research Paper

Abstract :A.B.D’ de kıta ötesinde Protestan inancını yaymak üzere kurulan ABCFM adlı misyoner teşkilatı Osmanlı ülkesinde kısa zaman içinde gayrimüslim tebaa ile yakın ilişkiler kurarak farklı alanlarda emek yoğun bir çalışma içine girmişlerdir. Osmanlı topraklarında çalışan misyonerlere göre kendini yönetme kabiliyeti olmayan Müslüman Türkler hakimiyetleri altındaki gayrimüslimleri insani ve etik değerlerle bağdaşmayacak uygulamalarla asimile ederek baskı ve işkenceyle idare etmişlerdir. Ayrıca yönetimleri altında bulunan İslam dışı dinlere mensup olan insanları da manipüle ederek kendi “şeytani” amaçlarına hizmet etmelerini sağlamışlardır. Öte yandan Hıristiyan din adamları da kendi cemaatlerini “doğru yola sevk etmeyerek” Müslüman idarecilerin arzu ettikleri şekilde “gerçek inanca” zarar vermişlerdir. Kökleri Hıristiyan olan Osmanlı tebaasının ruhlarını kurtarmak ve İsa’nın dünyaya tekrar geleceği zaman bizzat kuracağı Evrensel Kilise’nin teşekkülüne ön hazırlık yapmak iddiası ile Protestan misyonerlerin, hizmet vereceği sahadaki zorlayıcı ve kimi zaman da engelleyici gerçeklikler onları amaçlarından vazgeçirmemiştir. Kilise taşıdığı maddi ve manevi anlamı ile cemaatin sembolüdür. Bu nedenle kilise bir cemaatin mutlaka olması gereken parçasıdır. Her tebliğci kendi özel hayatıyla ve kamusal yaşamdaki varlığıyla kilisenin önderi gibi cemaatine örnek olmalıdır. Misyoner görevi süresince ne yaşarsa yaşasın büyük mekanizmanın küçük bir çarkı olduğunu unutmamalıdır. Nihai amacın kutsallığı yaşanabilecek her türlü kötülüğe karşı manevi koruyucu olacaktır.
Keywords : ABCFM, Osmanlı Devleti, Protestan, kilise