Saygı Bağlamında Kant Etiği

Authors : Can Okan

Pages : 296-308

Doi:10.20981/kaygi.1521662

View : 67 | Download : 111

Publication Date : 2024-10-31

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu makalede, tarihin en önemli filozoflarından Immanuel Kant’ın ahlâk felsefesinin kilit kavramlarından biri olan saygıya değinilecektir. Makale boyunca, Kant’ın Ahlâk Metafiziğinin Temellendirilmesi [Grundlegung zur Metaphysik der Sitten] ve Pratik Aklın Eleştirisi [Kritik der praktischen Vernunft] başlıklı yapıtları temel alınacaktır. Bu yapıtlarda yer alan başlıca kavramlardan ödev ve yükümlülükten yola çıkılarak, toplumsal bir varlık olan insanı ahlâklı yapan biçime değinilecektir. İnsanın kamusal alanda kurmak zorunda olduğu ilişkinin belirleyici ilkesi olan saygının, ödevle ve yükümlülükle bağıntısı üzerinden zorunluluğu ve kesinliği açıklanmaya çalışılacaktır. Toplumsal yaşamın iki temel olgusu olarak saygı ile sevginin birbirlerinden içerik ve kapsayıcılık bakımlarından ortaya çıkan farklarına işaret edilecektir. Kant’ın etik felsefesinin biçimselliği ve saf aklın doğal nedensellikten bağımsız şekilde ortaya çıkardığı ahlak yasası, uyumlu toplum yapılanmasının dayanağını oluşturmaktadır. Günümüzün kapitalist sömürü düzeninin boğuculuğunda gerekliliği açıkça ortaya çıkan ahlâk, haysiyet ve saygı noksanlığına karşı güncelliğini korumaya devam edecek ahlâk felsefesiyle Kant’ın düşünce biçiminin sarsılmaz önemi, söz konusu çalışmanın başlıca motivasyon nedeni olmuştur. Çalışma boyunca Kant etiğinin temel hatları incelenecek ve aynı zamanda, söz konusu düşüncelerden yola çıkılarak günümüzdeki etik problemlerin bir kısmına ışık tutulmaya çalışılacak.
Keywords : Ahlak, Saygı, Toplum, Birey, Yükümlülük