SELÇUKLU-ABBASÎ HANEDANLARI ARASINDA GÜÇ, İKTİDAR VE EVLİLİK İLİŞKİSİ

Authors : Nazli ALTUNSOY

Pages : 144-158

View : 12 | Download : 5

Publication Date : 2019-07-02

Article Type : Research Paper

Abstract :Büyük Selçuklular, henüz devletlerini kurmuşken önemli bir mücadeleye daha girmişlerdi: İslam dünyası liderliği savaşı. Selçuklu sultanları kendilerini dünyevî lider, Abbasî halifelerini de dinî lider olarak tanıtmış ve bu iki gücün birleşmesi için taraflar akrabalık tesis etme yoluna gitmişlerdi. Böylece iki hanedan hem birbirine daha da yakınlaşmış, siyasî ve dinî gücün birleşmesi ile diğer devletlere karşı da daha güçlü bir duruş sergilemişlerdir. Tuğrul Bey’in, halifenin kızı ile evlenmesi, Selçukluların siyasî gücü elde etmeye ve İslam dünyasında kendilerine önce yer edinmeye, ardından da liderlik sıfatını almaya çalıştıkları bir dönemde gerçekleşmiştir. Bu, oldukça önemli bir hadise olup, çalışmada görüleceği üzere, hiç de olağan karşılanan ve kolay gerçekleşen bir evlilik olmamıştır. Ardından İslam dünyası liderliğindeki güç dengesinin Selçuklular lehine dönmesi, bu ikili arasında kaçınılmaz olarak rollerin de değişmesine yol açmış, bu sefer de Abbasî halifesi, Melikşah’ın kızıyla evlenme konusunda ısrarcı olmuştur. Ortaçağ dünyasında Batı’da olduğu gibi İslam dünyasında da evlilikler daha çok “erki” elde etmek için siyasî amaçlar ile gerçekleşmiştir. Güce ortak olmaya çalışan ve daha zayıf durumda olan taraf hemen her zaman talepkâr durumda olmuştur. Çalışmada, evliliklerin siyasî amaçlar ve güç dengeleri üzerinde oynadığı rol, Selçuklu özelinden iki örnekle ortaya konulmaya çalışılacaktır.
Keywords : Büyük Selçuklu, Abbasî, Halifelik, Evlilik, Liderlik