Zagzebski’nin Ahlak Timsali Kuramının Erdem Etiğine Katkısı

Authors : Gönül Emirbilek

Pages : 67-85

View : 65 | Download : 69

Publication Date : 2024-10-25

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu çalışma Linda Zagzebski’nin ahlaki iyilik timsallerine dayandırdığı ve deontolojik, sonuççu ve erdem etiğine alternatif yeni bir etik teori olarak sunduğu “ahlak timsali kuramı”nı mercek altına almaktadır. Zagzebski’nin bu kuramın yeni bir teori olarak sunulması için gerekli görülen tüm kavramsal ve teorik arka planı sunmaya çalıştığı görülür. Etik kavrayışımız açısından makul bir teklif olma iddiasını taşıyan bu kuram, Zagzebski tarafından “teorinin teorisi” ve Putnam ve Kripke’den aldığı “doğrudan referans teorisi” ile desteklenerek sunulmaktadır. Onun kuramı, belirli erdemleri birer karakter özelliği olarak sunmaktan ziyade, doğrudan “paradigmatik olarak iyi” kabul edilen belirli ahlak timsallerinin kendilerine referansla temellendirilen yeni bir ahlaki bakışı ifade etmektedir. Zazgsebski’nin kuramı, bir ahlak teorisi için açıklanması elzem görünen “erdem”, “doğru eylem”, “ödev”, “iyi bir amaç” vb. kavramların birer açıklamasını sunmaz. Onun yerine ahlaki olarak açıklanmasına ihtiyaç duyulan tüm kavram ve eylem türlerini ahlak timsallerinin doğrudan kendilerine atfederek gerekçelendirme yoluna giden alışılmışın dışında bir girişimi ifade etmektedir. Bu makalede, Zagzebski’nin tüm çabasına rağmen söz konusu kuramın yeni bir teori olmadığı iddia edilmekte, ahlak timsallerini iyi bir ahlak örneği yapan temelin güvenilirliği sorgulanmakta ve bu kuramın tamamlayıcı bir parça olarak erdem etiğine entegre edilmesi durumunda anlamlı ve faydalı olabileceği savunulmaktadır.
Keywords : etik, erdem, ahlak, ahlak timsali, iyilik