Neo - Aristotelesçi Metafizik ve Bird'ün Eğilimsel Özcülük Anlayışı Üzerine

Authors : Ömer Fatih Tekin

Pages : 86-102

View : 38 | Download : 49

Publication Date : 2024-10-25

Article Type : Research Paper

Abstract :Yirmi Birinci Yüzyıl bilim felsefesi çalışmalarında özellikle bilim metafiziğinin temel kavramları –doğa yasaları, nedensellik, açıklama vb.- ele alındığında dikkatleri üzerine çeken en önemli yaklaşım Neo-Aristotelesçi sınıfta yer alan Eğilimsel Özcülük yaklaşımıdır. Bu yaklaşım Aristoteles’in temel kavramlarını benimseyip, bilim alanına uygulamaya çalışan bir yaklaşım olarak karşımıza çıkar. Bu bakımdan, eğilimsel özcülük, bilim felsefesindeki bir başka önemli görüş olan Humeculuk adı ile anılan Düzenlilik yaklaşımının iddialarını eleştirerek bilim felsefesinde merkezi bir konuma yükselmiştir. Yükseldiği konumda bilim ile beraber hareket ederek dış dünyada bir karşılık bulabilmiştir. Bu bakımdan, makalede öncelikle Aristoteles’in bilim anlayışı hatırlatılacaktır. Doğaları gereği bilmek isteyen insanların, Aristoteles’e göre gözlerini dışarıya değil kendi içlerine çevirmeleri gerekir. Bu bakımdan onun bilim anlayışı üzerinden metafizik görüşü irdelenirken “öz” üzerine düşüncelerine önemle yer verilecektir. Günümüzde tekrar ilgileri üzerine çekmeyi başaran Aristoteles’in yeniden incelenmesi günümüz yaklaşımlarını daha iyi anlayabilmemiz adına oldukça önemlidir. İkinci bölümde ise, Neo-Aristotelesçilik üzerine durulacaktır. Bir yaklaşım hangi özelliklere sahip olması durumunda Aristotelesçi olacağı üzerine literatüre yaslanan veriler serimlenecektir. Ardından diğer bölümde çağdaş özcülük tartışması üzerinde durulacaktır. Tartışmanın bir kanadı Ellis’in öne sürdüğü bilimsel özcülük yaklaşımıdır. Ardından Oderberg’in gerçek özcülük yaklaşımı ve son olarak Bird’ün eğilimsel özcülük görüşü karşılaştırmalı bir şekilde detaylarıyla incelenerek önemi ortaya konulacaktır.
Keywords : Neo Aristotelesçilik, Eğilimsel Özcülük, Bilim Metafiziği, Düzenlilik, Doğa Yasaları