Özel eğitim okul bahçelerinin değerlendirilmesi

Authors : Sima POUYA, Enesnur BAYINDIR

Pages : 153-164

Doi:10.29278/azd.782965

View : 17 | Download : 15

Publication Date : 2021-06-24

Article Type : Research Paper

Abstract :Amaç: Bu çalışmanın amacı; okul bahçelerinin engelli çocuklar üzerindeki önemine vurgu yaparak, okul bahçesi tasarımında dikkat edilmesi gereken tasarım kriterlerinin tespit edilmesi olmuştur. Sonuç olarak Türkiye’deki özel eğitim okul bahçelerinin mevcut durumu üzerinde durarak bu alanların daha verimli olabilmesi için öneriler getirilmiştir. Materyal ve Yöntem: Çalışma yapılırken gerekli konularda literatür taraması yapılmıştır, dünyadan okul bahçesi tasarımları incelenmiştir ve elde edilen veriler derlenip ortaya engelsiz okul bahçeleri için tasarım kriterleri sunulmuştur. Araştırma Bulguları: Okul bahçelerinin toplumun birçok kısmında yer alamayan engelli çocukların gelişimi, topluma katılmaları için önemi büyüktür. Dünyadan okul bahçesi tasarımlarına bakıldığı zaman çocukların gelişimi ve doğayla iletişim kurmaları için belirli kriterler göz önüne alınarak tasarlandıkları ortaya çıkmaktadır. Sonuç: Türkiye’de ki özel eğitim okul bahçelerinin tasarımlarında engelli çocukların ihtiyaçları göz ardı edilmekte ve gelişimine katkı sağlayacak düzenlemeler yapılmamaktadır. Özel eğitim okul bahçelerinin tasarımlarında ki sorunların çoğu, engelli çocukların engel türleri, ihtiyaç ve gereksinimleri göz önüne alınmadan tasarlanmasından kaynaklanmaktadır. Özel eğitim okul bahçelerini engelli çocukların kullanamaması sorununu ortadan kaldırmak için tasarımcıların engelli çocukları göz önünde tutarak, evrensel tasarım ilkeleri doğrultusunda tasarım yapmaları ve uygulanamaya geçirmeleri gerekmektedir. Devletin özel eğitim okul bahçelerini engelli çocukların kullanımına uygunluğu açısından incelemesi ve gerekli tasarım kriterleri belirlemesi de bu sorunun çözümü için büyük öneme sahiptir. Özel eğitim okul bahçelerinin engelli çocukların gelişimi için öneminin yanı sıra engelli bireylerin hayata tutunması için ailelerine, topluma ve devlete görevler düşmekte, onları ötekileştiren düzenlemeler, davranışlar, sözler ve tasarımlardan kaçınılmalı onların topluma kazandırılması için herkes elinden geleni yapmalıdır. Engelli çocuklar için okul bahçesi tasarımlarında erişebilirlik ve ulaşabilirlik, ergonomi ve kullanılabilirlik, okul bahçelerinde fiziksel hareketliliği destekleyen mekan ve aktivitelerin tasarlanması, okul bahçelerinde uygulama bahçeleri ve doğa eğitimi, engelli çocukların sosyalleşmelerine yönelik tasarlanan aktiviteler, engelli çocukların farklı duyularına hitap eden tasarlanmış alanlar, bitki seçimi kriterleri göz önünde tutulmalıdır. Çocukların engel türleri ve bu kriterler doğrultusunda onların ihtiyaçlarına cevap verecek, psikolojik, fiziksel ve sosyal anlamda gelişimlerine katkı sağlayacak ‘engelsiz okul bahçesi’ tasarımları mümkündür.
Keywords : Engelli Çocuklar, Okul Bahçesi, Özel Eğitim Okulları, Tasarım