Gidya uygulamalarının ekmeklik ve makarnalık buğdayların kadmiyum ve besin elementi alımı üzerine etkisi

Authors : Suat AKGÜL, Özlem ETE AYDEMİR, Faruk ÖZKUTLU

Pages : 353-362

Doi:10.29278/azd.1199459

View : 12 | Download : 7

Publication Date : 2022-12-29

Article Type : Research Paper

Abstract :Amaç: Bu araştırmada, Cd ve gidya uygulamaları altında yetiştirilen ekmeklik ve makarnalık buğday çeşitlerinin kuru madde verimi, kadmiyum insert ignore into journalissuearticles values(Cd); ve mineral besin elementleri insert ignore into journalissuearticles values(fosfor, potasyum, kalsiyum, magnezyum, demir, bakır, çinko, mangan); alımı üzerine olan etkilerini araştırmak amaçlanmıştır. Materyal ve metot: Sera koşullarında, saksı denemesinde iki ekmeklik insert ignore into journalissuearticles values(Eser ve Demir); ve iki makarnalık insert ignore into journalissuearticles values(Altın ve Kızıltan); buğday çeşitleri tesadüf parselleri deneneme desenine göre 3 farklı Cd insert ignore into journalissuearticles values(0, 5 ve 10 mg Cd kg-1 toprak); ve 4 farklı gidya insert ignore into journalissuearticles values(%0, %2, %4 ve %8 toprak); dozları altında yürütülmüştür. Çalışma sonunda, Cd ve mineral besin elementleri insert ignore into journalissuearticles values(P, K, Ca, Mg, Fe, Cu, Zn ve Mn); ölçülmüştür. Araştırma bulguları: Artan dozlarda gidya uygulamalarının kuru madde üretimi üzerine etkilerinde farklılar olduğu saptanmıştır. Buna göre, gidya’nın %2 uygulamasıyla en yüksek kuru madde verimi elde edilmiş olup kontrole göre %187 oranında artış sağlamıştır. Araştırmada, buğday türlerinin Cd alımlarında önemli farklılıkların olduğu belirlenmiştir. Makarnalık buğday çeşitlerine ekmeklik buğday çeşitlerinden daha fazla Cd taşındığı bulunmuştur. Artan dozlarda gidya uygulamalarının buğday türlerine Cd taşınması üzerine etkisi farklı olmuştur. Buna göre, kontrol saksılarıyla kıyaslandığında ekmeklik buğdayların Cd konsantrasyonunu gidya uygulamasına bağlı olarak arttırmasına karşın makarnalık buğdayların Cd konsantrasyonunu azaltmıştır. Gidya uygulamalarına bağlı olarak, buğday türleri arasında besin elementleri taşınımlarında farklılıkların olduğu belirlenmiştir. Ekmeklik buğday çeşitlerinin P, Cu, Zn ve Mn alımları makarnalık buğdaylara göre daha fazla olmasına karşın makarnalık buğday çeşitlerinde de K, Ca, Mg ve Fe besin elementleri ekmeklik buğday çeşitlerine kıyasla daha fazla taşındığı bulunmuştur. Sonuç: Gidya uygulamalarının Cd ile kirli alanlarda makarnalık buğdaylara Cd taşınımını azaltabileceği ve mineral besin elementlerinin taşınımını artırabileceği için kullanımı önerilebilir.
Keywords : Gidya, Ekmeklik Buğday, Makarnalık Buğday, Kadmiyum, Keywords Gyttja, Bread Wheat, Durum Wheat, Cadmium