Efendimiz Osman’ın Halifeliği Sırasında Hicrî 27 Yılında Endülüs’ün (İspanya) Fethi

Authors : Selahattin POLATOĞLU

Pages : 57-66

View : 16 | Download : 7

Publication Date : 2018-06-30

Article Type : Other Papers

Abstract :Bugüne kadar Endülüs’ün Müslümanlar tarafından ilk defa Halife [Velîd b.] Abdülmelik b. Mervân zamanında h. 92 [m. 710-11] yılında Mûsâ b. Nusayr ve Târık b. Ziyâd tarafından fethedildiği bilinmekteydi. Bu makalede yazar Dr. Hamidullah, Endülüs’e Müslümanların bu tarihten çok önce, Halife Osman zamanında h. 27 [m. 647-48] yılında girdikleri ve bu Müslümanların burada, Emevîler zamanında gerçekleşen nihâî fethe kadar Endülüs’te kaldıklarını anlatmaktadır. Makalede önce Hz. Peygamber, Halife Ebû Bekir ve Ömer zamanında Bizanslılar’la Müslümanlar arasındaki münasebetlerden bahsedilmekte, sonra Halife Osman devrine gelinmekte ve özetle şu bilgiler verilmektedir: Halife Osman’ın İran İmparatorluğu’nun kısa zamanda Müslümanlara boyun eğmesine karşılık, Bizans İmparatorluğunun uğradığı çeşitli askerî-siyasî bozgunlara rağmen direnmesi ve Müslümanlar için devamlı bir problem olması karşısında bir taraftan Suriye valisini Anadolu üzerinden, diğer taraftan Afrika valisini Endülüs üzerinden Bizans’ı sıkıştırmakla vazifelendirdi. Bununla Halife Osman, Bizans Devleti’nin başkenti Kostantiniyye’nin hem doğudan hem batıdan sıkıştırılarak düşürülmesini ve böylece Müslümanların bu dâimi Bizans gailesinden kurtulmalarını arzu etmişti. İşte Endülüs’ün bu ilk fetih teşebbüsü üzerine Müslüman orduları, Emevîler’den çok önce h. 27 yılında Endülüs’e girmişlerdir. Klasik devirden gelen tarihî kaynaklar, sonraları her nedense unutulan bu Fetih konusu üzerinde açıkça durmuşlardı. Makalede Halife Osman’ın Endülüs’e sefere çıkan bu ordunun kumandanlarına yazmış olduğu mektuptan bahsedilmekte ve Taberî, İbnü’l-Esîr, Ebü’l-Fidâ, İbn Kesîr, Zehebî, Zeynî Dahlân’ın bu konuda eserlerinde verdikleri bilgiler, Batı’da aynı konuda yapılan çalışmalarla mukayeseli bir biçimde yer verilmektedir.
Keywords : İslam Fetihleri, Endülüs, Hz Osman