FOUCAULT VE ONUNCU KÖY: TÜRK SİNEMASININ DOĞRUYU SÖYLEYEN “DELİ”LERİ

Authors : Özgür VELIOĞLU METIN

Pages : 7-29

View : 13 | Download : 7

Publication Date : 2019-10-01

Article Type : Research Paper

Abstract :Foucault, delilik kavramına bakış ve yaklaşımın tarihsel süreç ve dönemlerde değişime uğradığını söyler. Deliler kimi toplumlarda kutsal addedilir; kimilerinde akıl hastanesine kapatılır; kimi toplumlarda ise her şeyi doğru ve dürüstlükle söyleyebilen kişiler olarak tanımlanırlar. Türk sinemasında da farklı “deli” ve “delilik” temsillerine rastlamak mümkündür. Bu temsillerden biri de yönetmenin direkt dile getiremeyeceği eleştiri, sorun, düşünceleri “simgesel” sayılabilecek bir formülle “deli” karakteri üzerinden ifade ettiği filmlerdir. Tepki çekmesi muhtemel “sözler” delinin ağzından çıkıverir. Bu filmler arasında Ali Özgentürk’ün At 1982 , Şerif Gören’in Abuk Sabuk 1 Film 1990 , Nejat Saydam’ın Buzlar Çözülmeden 1965 ve Kartal Tibet’in Deli Deli Küpeli 1986 filmleri sayılabilir. Çalışmada bu dört film, Foucault’nun delilik kavramına bakışı içinde yer alan “delilerin hakikati özgürce ve sansürsüzce dile getirme özellikleri” düşüncesi üzerinden çözümlenmiştir. Bu filmlerdeki “deli” karakterler, kimi zaman filmin başrolündeki karakterin davranışlarını eleştirir; kimi zaman ona yol göstermeye çalışır; kimi zaman da bir nevi “ermişlik” statüsüyle bilgece sözlerle filmin gidişatına dair ipuçları verir. Aynı zamanda “deli” karakterler, günümüz toplumunun delilere karşı olan önyargılı bakışını taşımaz. Filmler, deliliğe karşı olan bakış ve tutumlarıyla toplumdan izole edilmiş “akıl hastası” olan deliler yerine, toplum içinde yaşayabilen, doğru söyleme özelliğiyle topluma yol gösterebilen, o toplumun önemli ve özel bir parçası olarak temsil edilirler
Keywords : Türk sineması, Foucault, deli, delilik