Şizofrenide Üstbiliş

Authors : Zeynep Özaslan, Hülya Bilgin

Pages : 33-36

Doi:10.30934/kusbed.317079

View : 13 | Download : 8

Publication Date : 2017-09-30

Article Type : Review Paper

Abstract :Şizofreni; bireyde düşünme, anlama, kavrama ya da imgeleme gibi doğal bilişsel güçleri zayıflatan uzun süreli ruhsal bir bozukluktur. Şizofrenide işlev bozuklukları, hastalığın belirtileri, sinirbilişsel kayıplar ve toplumsal faktörler gibi psikopatolojik sürece temellenen bir dizi biyolojik olaydan kaynaklanır. Daha çok duyguların ve toplumsallaşmanın öncelikle hasara uğradığı ve şizofrenide negatif belirtiler olarak karşımıza çıkan klinik tablo üstbiliş becerileri ile yakından ilişkilidir. Üstbiliş kavramı, kişinin kendi bilişsel sisteminin durumu hakkında bilgi sahibi olması ve bu sistemi kontrol edebilmesi çerçevesinde tanımlanmıştır. Üstbiliş kayıplarının şizofreni görünümünde öncelikli olduğu son yıllarda yapılan araştırmalarla ortaya konmuştur. Hastalarda üstbiliş nörobiyolojisi kapsamında, yürütücü işlevler ve uskuramı sürecinde meydana gelen bozulmalar, üstbiliş aktivitelerinin önünde engel teşkil etmektedir. Hastalarda bu alanın ölçümü ve değerlendirilmesine yönelik planlanan girişim çalışmaları ile üstbiliş yetersizliklerini hedefleyen program geliştirme çalışmaları son yıllarda ivme kazanmıştır. Bu gözden geçirme yazısı ile konu ile ilgili çalışma sayısının henüz kısıtlı olduğu ülkemizde, şizofrenili bireylerde üstbiliş alanı hakkında mevcut literatür bilgisi yeniden değerlendirilerek, psikiyatri ve ruh sağlığı çalışanlarının konunun önemine dikkatlerini çekmek ve hastaların toplum ile bütünleşmesine yönelik yeni girişimleri hayata geçirmek hedeflenmektedir.
Keywords : şizofreni, üstbiliş, metakognisyon, metakognitif eğitim, uskuramı, metakognisyon, metakognitif eğitim