NURİ BİLGE CEYLAN SİNEMASINDA RUHUN SEMBOLİK YANSIMALARI: AĞAÇLARIN TEMSİLİ VE ANLAM ARAYIŞI

Authors : Gözde Sunal, Bülent Ümit Erutku

Pages : 195-214

Doi:10.53281/kritik.1466853

View : 48 | Download : 66

Publication Date : 2024-07-02

Article Type : Research Paper

Abstract :İnsanın en kadim dostu olan ağaç, dünya kültürlerinde ortak unsurlardan biridir. Eski insanlar ağaçları, toprak altından gökyüzüne ulaşan boyu, uzun yaşamı ve yüceliği nedeniyle Tanrı ile bağ kurmaya aracı olabilecek yüce bir varlık olarak düşünmüşlerdir. Hayat ağacı kavramı, bütün inanç sistemlerinde yer almıştır. Efsanelere, mitolojilere konu olan ağaç; doğaldır ki sanatta da yer bulmuştur. Edebiyattan resme, şiirden felsefeye; fotoğraftan sinemaya, ağaç ya doğrudan ya da metaforik olarak anlam katmanları oluşturmuştur. Türk sinemasının önemli isimlerinden olan fotoğraf kökenli sinemacı, auteur yönetmen Nuri Bilge Ceylan filmlerinde doğaya ve doğanın karakterlerle olan ilişkisine önem vermiştir. Yönetmen, anlatım dilini güçlendiren bir öğe olarak da özellikle ağaç görselini kullanmayı tercih etmektedir. Ağaç, doğanın döngüsü, hayatın geçiciliği ve aynı zamanda insanların içsel yolculuklarını temsil etmektedir. Ceylan’ın filmlerinde yansıtmak istediği derin melankoli, yalnızlık ve boşluk hissi; boş yollar, kar yağışı ve ağaç temasıyla örülmüştür. Mevsim geçişleri ve dolayısıyla zamanın geçişi çoğu sahnede ağacın temsiliyeti ile görülmektedir. Onun sinemasında ağaçların temsili ve anlamı, sadece görsel bir motif olarak kalmaz; aynı zamanda anlatısını destekleyen ve güçlendiren bir unsurdur. Bu eksende çalışmanın amacı, Ceylan’ın görsel anlatıda sıklıkla kullandığı motiflerden biri olan ağaçların sinemasındaki yerini ve anlamını analiz etmek ve metaforik olarak kullanımını irdelemektir. Bunun için konuyla ilişkili doküman incelemesi, film taraması ve betimsel analiz tekniği birlikte kullanılmıştır. Bu yöntemlerin birlikte kullanılmasının çalışmanın metodolojisi açısından uygun olacağı düşünülmektedir. Dolayısıyla çalışma, sinema ve sanat alanındaki ilgili araştırmalara yeni bir bakış açısı sunarak, Ceylan sinemasının özgün ve etkileyici yönlerini daha iyi anlamamıza katkı sağlayacağı düşünülmektedir.
Keywords : Nuri Bilge Ceylan, Fotoğraf, Sinema, Ağaç, Görsel Anlatı