Ölçek Geliştirme Süreçlerine İlişkin Bir Derleme Çalışması

Authors : Fatma Coşkun, Büşra Eren

Pages : 466-477

Doi:10.48066/kusob.1498085

View : 88 | Download : 105

Publication Date : 2024-12-31

Article Type : Review Paper

Abstract :Sosyal bilimler alanında nicel paradigmaya dayalı araştırmaların yürütülmesinde, insanlara ait doğrudan gözlemlenemeyen örtük özellikleri ölçmek amacıyla kullanılan ölçeklerin rolü yadsınamaz bir gerçektir. Özellikle eğitim, psikoloji, sosyoloji gibi sosyal bilimlerin insan davranışına odaklanan daha özgül alt alanlarında üretilen bilgi, büyük oranda ölçekler aracılığıyla elde edilen verilere dayanmaktadır. Ölçeklerin kullanımı sadece bilimsel çalışmalar ile sınırlı değildir. Okul rehberlik servisleri veya psikoloji kliniklerinde kullanılan ölçekler, bireyler hakkında verilecek kararları büyük oranda etkilemektedir. Bu nedenle doğrudan veya dolaylı olarak insan yaşamı üzerinde etkili olan ölçeklerin geçerli ve güvenilir bir şekilde geliştirilmesi oldukça önemlidir. Ancak alan yazın incelendiğinde sosyal bilimler alanında ölçeklerin kullanımı bir asırdan daha eskiye dayanmasına rağmen ölçek geliştirme çalışmalarında pek çok kuramsal ve teknik hataların olduğu görülmektedir. Bu çalışmanın amacı, ölçek geliştirme süreçlerinde yaygın olarak görülen hataları betimleyerek ölçek geliştirme çalışmalarında uyulması gereken temel prosedürler ile birlikte ölçek geliştirme alanındaki yeni yaklaşımları okuyucuya tanıtmaktır. Bu açıdan, bu çalışmanın yeni ölçek geliştirme uygulamaları için bir kılavuz görevi üstlenerek geçerli ve güvenilir bilginin üretilmesine katkı sunması beklenmektedir.
Keywords : Ölçek geliştirme prosedürleri, madde oluşturma, geçerlik ve güvenirlik, cronbach alpha, faktör analizi