Evlilik Yolu ile Edinilen Kimliklerin Toplumsal Cinsiyet Rollerini Yeniden Üretmeye Etkisi: “Gelin”-“Görümce” Kimliği Örneği - The Effect of the Identities Acquired Through Marriage on Reproducing Gender Roles: The Identity Example Of “Bride” - “Sister-In-Law”

Authors : Sevim ATİLA DEMİR, Dilek NAM

Pages : 67-92

Doi:10.33708/ktc.539430

View : 17 | Download : 10

Publication Date : 2019-05-31

Article Type : Research Paper

Abstract :Toplumsal ilişkiler, bireylerin sahip oldukları statü ve roller aracılığıyla şekillenir. Bireylerin kimlik edinim sürecine evlilik ilişkisi ve bu ilişki ile edinilen yeni rollerin etkisi büyüktür. Evlilik bağı ile rol ve statülerin işleyişi, eşler arası ilişkiler ile örüldüğü gibi eşlerin ailelerinin etkisi ile de belirginleşmektedir. Geleneksel aile yapısı içerisinde her statünün sahip olduğu bir rol vardır ve bu roller cinsiyet rollerinin hem taşıyıcısı hem de dönüştürücüsüdür. Bu rollerden ikisi olan gelin ve görümce rolleri ile cinsiyet rollerinin yeniden üretilerek aktarıldığı görülür. Bu çalışma “gelin” ve “görümce” rolleri ile bireylerin birbirlerine yönelik algı ve tutumlarını, toplumsal cinsiyet kavramı ile açıklamayı hedeflemektedir. Araştırma söylem analizi yaklaşımı ile gerçekleştirilmiştir. Araştırmaya katılan hem “gelin” hem de “görümce” kimliğine atıf yapan kişilerin birbirlerini, sahip oldukları statü üzerinden nasıl algıladıkları, söylemlerin içerdiği anlamların da ötesinde yatan durumlar, analiz edilmeye çalışılmıştır. Araştırmanın iki boyutu bulunmaktadır. İlk boyutu içerik analizi olarak tanımlanmıştır. İçerik analizinde görüşmecilerin görüşme boyunca kullandıkları ifadeler ve tanımlamalar, konuya göre bir tabloda özetlenmiştir. Daha sonra metnin ötesindeki anlama ulaşma amacıyla eleştirel söylem analizi yaklaşımı uygulanmış, ilgili konu ve tanımlamaların ötesindeki işleyiş ve beklentilere ulaşılmaya çalışılmıştır. Buna göre “gelin”-“görümce” kimlikleri üzerinden rollerin ve sorumlulukların nasıl tanımlandıkları/onlara göre nasıl olması gerektiği ve bu söylemlerin toplumsal ilişkileri, özelde de aile ilişkilerini nasıl belirlediği tartışılmıştır. Çalışmanın kısaca sonuçlarına göre toplumsal ilişkiler ve pratikler değişmiş olsa bile özellikle “gelin” ve “görümce” kimliğine dair beklentiler ve tutumlar aynı ölçüde değişmemiştir. Bu durum özellikle evliliğe dayalı kimliklerin ediniminde cinsiyetçi yaklaşımların çok daha yaygın olduğunu göstermiştir.
Keywords : Toplumsal Cinsiyet, Kimlik, Yeniden Üretim, Gelin, Görümce