Türkiye ve Türk Cumhuriyetlerinin Toplumsal Cinsiyet Eşitliğinin Endeksler Bağlamında Karşılaştırılması

Authors : Dilek Özsoy

Pages : 311-336

Doi:10.33708/ktc.1371113

View : 25 | Download : 22

Publication Date : 2024-05-31

Article Type : Research Paper

Abstract :Küresel düzeyde özellikle 2000\'li yıllardan itibaren toplumsal cinsiyet eşitsizliğinin ortadan kaldırılmasına yönelik büyük ilerlemeler kaydedilmiş olmasına karşın bu ilerlemelerin istatistikler aracılığıyla ne aşamada olduğunun tespiti ve ülkeler arası karşılaştırmaların yapılması, ileriye dönük çalışmaların planlanması ve stratejilerin oluşturulması açısından önem taşımaktadır. Cinsiyet eşitliği insan hakkı olmasının yanında ekonomik kalkınmanın da itici gücüdür. Nüfusun yarısını temsil eden kadınların birçok sosyo ekonomik sonuçlar açısından nüfusun diğer yarısını temsil eden erkeklerden geride kalması ve bu durumun devamına yönelik yaklaşımlar insani gelişmişlik açısından toplumun tamamını olumsuz yönde etkilemektedir. Bu bağlamda toplumsal cinsiyet eşitliğine yönelik ölçülebilir göstergeler yoluyla yapılan karşılaştırmalar bu alandaki politikaların değerlendirilmesinde ana göstergeler olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu çalışmada benzer sosyo-kültürel yapıya sahip Türk Cumhuriyetleri ve Türkiye’nin kadına yönelik sosyal politikalardaki gelişimlerin Birleşmiş Milletlerin toplumsal cinsiyet eşitliğine yönelik oluşturduğu uluslararası endeksler aracılığıyla irdelenmiştir. Çalışmada endekslerin kadınlara ilişkin sağlık, eğitim, ekonomik ve siyasal temsil oranlarını içeren alt boyutları ele alınmıştır. Buna göre ülkelerin ekonomik gelişimin yanında insani kalkınmayı gerçekleştirebilmeleri için nüfusun yarısını oluşturan kadınlara yönelik sağlık, eğitim, istihdam ve karar alma süreçlerinde toplumsal cinsiyet eşitliğine dayalı politikaların benimsenmesi ve uygulanması sonucunda ülkelerin insani gelişim endekslerinde sağlanan gelişmeler toplumsal cinsiyet endekslerine de yansıyabilecektir.
Keywords : Toplumsal Cinsiyet, Kadın Politikaları, Toplumsal Cinsiyet Endeksleri, İnsani Gelişim, Sosyal Politika