ELEKE SAZI’NDA GEÇ TUNÇ ÇAĞI'NA AİT BİR İSKİT KURGANI

Authors : Mehmet KUTLU

Pages : 144-156

View : 14 | Download : 7

Publication Date : 2020-03-15

Article Type : Research Paper

Abstract :2019 yılında Kazakistan Cumhuriyeti’nin Doğu Kazakistan Vilayeti’nin Tarbagatay ilçesi idari sınırları içinde yer alan Eleke Sazı yaylasında Zainolla Samaşev başkanlığında arkeolojik kazılar yürütülmüştür. Sayısı 300’ü aşan kurganın bulunduğu Eleke Sazı’nda İslam Öncesi Türk Sanatı ve Tarihi açısından çok önemli keşifler yapılmaktadır. 2019 yılının en büyük keşfi ise Geç Tunç Çağı’na (M.Ö. 10-9. yy) tarihlenen bir İskit-Saka Kurganı buluntuları olmuştur. Söz konusu kurgan, Eleke Sazı’nda ender rastlanan taş kurganlardandır. Bu özelliği kurganın mimari özelliklerinin irdelenmesini önemli kılmıştır. Mezar soyguncuları müdahalelerinden dolayı kurganın mimarisinin büyük tahribata uğratılmış ve buluntularının yağmalanmış olmasına rağmen kurganda, İskit-Saka döneminin en erken evresine tarihlenen at koşum takımına ait suluklar tespit edilmiştir. Bu suluklar Eleke Sazı’ndaki taş kurganın Tuva’daki Turan-Uyuk vadisindeki Arjan I kurganından daha eskiye tarihlenmesine sağlamıştır. Böylece, Avrasya’nın bilinen en eski İskit-Saka kurganının Eleke Sazı’ndaki taş kurgan olduğu ortaya çıkmıştır. Bu bilgi aynı zamanda İskit kültürü ve medeniyetinin kökeninin kesin olarak Orta Asya’da olduğunu kanıtlamıştır. 
Keywords : Doğu Kazakistan, Tarbagatay, Eleke Sazı, İskitler, kurgan, Geç Tunç Çağı