Van'da Kose Oyunu

Authors : Zafer ÖNLER

Pages : 213-220

Doi:10.46250/kulturder.719926

View : 14 | Download : 7

Publication Date : 2020-06-15

Article Type : Research Paper

Abstract :Küçükbaş hayvancılığın yaygın ve önemli bir geçim kaynağı olduğu Van köylerinde yakın zamana kadar çobanlar tarafından “Kose” adında bir oyun düzenlenirdi. Şubat ayının ilk haftasına denk gelen ve yılda bir kez oynanan bir oyun olan “Kose”, koç katımından yüz gün sonrası hesaplanarak yapılırdı. Yüzüncü günde kuzuların koyunun karnında canlandığına inanılır ve bu bağlamda Kose oyunu uğurlu sayılırdı. Çobanlar yüzüncü günün akşamında bir evde toplanıp bir çobana beyaz bir bez giydirir, yünden beyaz bir sakal takar ve o çobanın yüzünü una bularlardı. Elbisesinin içi otla doldurulur, “Kose” adı verilen bu çobana korkunç bir görünüm verirlerdi. Beline de bir çıngırak takılır, eline iki sopa verilirdi. Kadın kılığına sokulan bir başka çoban da Kose’nin karısı rolüne girerdi. Ardına takılan gençler ve diğer çobanlarla ev ev dolaşırlar, her evde biraz oynarlar, hediye olarak para, un, vb. yiyecek toplar, sonra kendi aralarında bölüşürler, pişirdikleri yiyeceklerle kendilerine bir ziyafet çekerlerdi. Bu oyunun hemen hemen aynısı, Mehmet Şerif Fırat’ın “Doğu İlleri ve Varto Tarihi” adlı kitabında “Kalkağan” olarak yer almaktadır. Kitapta bahsedilen oyunun zamanla farklılaştığı ve günümüzde ise tümden unutulduğu görülmektedir.
Keywords : Halk Bilimi, Hayvancılık, Kose, Geleneksel Oyunlar, Van İli