“Paracelsus’un Gülü” Öyküsünün İmgelem Kuramı Açısından Yorumlanması

Authors : Fulya DOĞRU ŞAHİN

Pages : 743-761

Doi:10.26650/LITERA2021-1096864

View : 10 | Download : 7

Publication Date : 2023-01-15

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu çalışmanın amacı Arjantinli yazar Jorge Luis Borges’in “Paracelsus’un Gülü” insert ignore into journalissuearticles values(La rosa de Paracelso); adlı öyküsündeki imgelerin ve arketiplerin bir çözümlemesini sunmaktır. Bu çözümlemede, semboller ve arketipler üzerinde öncü kaynaklar sunan Carl Gustav Jung’un analitik psikoloji alanındaki çalışmaları ve Gilbert Durand’ın İmgesel Yapısalcılık kuramından faydalanılmıştır. Öykü, Borges’in Kabala imgelerinin yer aldığı ikinci öyküsüdür ve öyküde Kabala aracılığıyla küllerinden yeniden doğan bir gül görülmektedir. Çalışmanın ilk bölümünde arketip kavramı Jung’un katkıları ile açıklanmaktadır ve Gilbert Durand’ın sembolleri reflekslere dayalı gündüz ve gece rejimi olmak üzere iki temel kategoride sınıflandırdığı İmgesel Yapısalcılık kuramından bahsedilmektedir. Kuramdaki rejimler, baskın reflekslerinin temsilleriyle ilgili fiil şemaları, sıfat ve isimlerle ilişkilendirilmiştir. Buna göre, öyküde tespit edilen sembolik unsurlar Durand’ın İmgesel Yapısalcılık kuramına göre incelenmiştir ve öykünün zıtlıklar insert ignore into journalissuearticles values(antagonismo); üzerine kurulmuş bir imgelem yapısı sunduğu görülmektedir. Zamanın yıkıcı etkisinden etkilenmeyen ve gece rejimiyle özdeşleşen imgeler görüldüğünden gece rejiminin baskın geldiği sonucuna varılmıştır. Öyküdeki iki karakter Jung’un arketipleriyle açıklanmaktadır. Paracelsus’un yaşlı bilge arketipi ile özdeşleşirken genç Johannes’in ise yaşlı bilgenin gölgesi olduğu ve gölge arketipiyle özdeşleştiği sonucuna ulaşılmaktadır. Sonuç bölümünde ise Borges’in öyküsündeki imge ve arketiplerin bir çözümlemesinin yanı sıra öyküde ulaşılan dört çıkarımdan bahsedilecektir. Ayrıca, örtmece sayesinde ölümün yani zamanın yıkıcı gücünün yenilgiye uğratıldığı ve ölümsüzlüğe ulaşıldığı görülmektedir
Keywords : Borges, Paracelsusun Gülü, Durand, arketip, imgelem kuramı, Borges