Egzersiz Katılımcılarının Temel Psikolojik İhtiyaçları ve Mental İyi Oluşlarının İncelenmesi

Authors : Çiğdem ÖNER

Pages : 159-174

View : 15 | Download : 7

Publication Date : 2019-12-25

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu çalışmada, egzersiz katılımcılarının temel psikolojik ihtiyaçları ve mental iyi oluşları arasındaki ilişkinin incelenmesi, bazı tanımlayıcı değişkenler ile temel psikolojik ihtiyaçların mental iyi oluşu yordamadaki rolünün saptanması amaçlanmaktadır. İlişkisel tarama modeline dayalı çalışmada; 303 katılımcıya Temel Psikolojik İhtiyaçlar Ölçeği (TPİÖ), Warwick Edinburgh Mental İyi Oluş Ölçeği (WEMİOÖ) ve Kişisel Bilgi Formu sunulmuştur. Verilerin analizinde; tanımlayıcı istatistikler, bağımsız gruplar t-testi, Pearson korelasyon analizi, tek-yönlü ANOVA, Bonferroni çoklu karşılaştırma testi ve yanı sıra hiyerarşik regresyon analizi kullanılmıştır. Yapılan korelasyon analizinde WEMİOÖ toplam puanının TPİÖ toplam puanı, TPİÖ’nün özerklik ihtiyacı, yeterlik ihtiyacı ve ilişki ihtiyacı alt boyut puanlarıyla pozitif yönlü anlamlı ilişkiler gösterdiği bulunmuştur. Araştırmada, yaş, eğitim, algılanan refah düzeyi, egzersize katılma gerekçesi, egzersiz geçmişi ve haftalık antrenman sıklığı ile araştırma değişkenleri arasında da anlamlı farklılıklar olduğu belirlenmiştir. Mental iyi oluşu yordayan değişkenleri saptamak amacıyla yapılan hiyerarşik regresyon analizinde, denkleme ilk blokta eklenen tanımlayıcı değişkenlerden algılanan refah düzeyi, egzersiz geçmişi ve haftalık antrenman sıklığının mental iyi oluş varyansının %58’ini açıkladığı, ikinci blokta eklenen özerklik ihtiyacı ve yeterlik ihtiyacının ise açıklanan varyansı %78’e çıkarttığı görülmüştür. Bulgulara göre, egzersiz katılımcılarında mental iyi oluş ile temel psikolojik ihtiyaçlar arasında güçlü ilişkilerin olduğu; algılanan refah düzeyi, egzersiz geçmişi, haftalık antrenman sıklığı ile özerklik ve yeterlik ihtiyaçlarının mental iyi oluşun yordayıcıları olarak değerlendirilebileceği ortaya konmuştur.
Keywords : Temel psikolojik ihtiyaçlar, Mental iyi oluş, Egzersiz katılımcıları, Egzersiz psikolojisi